Dünyada denizaltı modernizasyonu alanında STM marka değeri oluşturuyor
Yeni Tip Denizaltı Projesinde üstlendikleri görev ile stratejik öneme sahip STM Savunma Teknolojileri şimdi bilgi birikimini dünyaya açmaya çalışıyor. Edindikleri tecrübe ile ulusal ve uluslararası projelerde görev almayı hedeflediklerini belirten STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Tic. A.Ş Genel Müdürü Davut Yılmaz, yaptıkları çalışmalarla ilgili sorularımızı yanıtladı.
STM olarak Yeni Tip Denizaltı projesinde yaptığınız çalışmaları aktarır mısınız?
STM tarafından askeri suüstü gemileri özelinde yürütülen projelerin yanı sıra, yürüttüğü diğer önemli bir proje de, Gölcük Tersanesi Komutanlığı’nda inşa edilen, havadan bağımsız tahrik sistemine sahip Tip-214 sınıfı benzeri 6 (altı) adet denizaltı projesidir. Bu proje kapsamında HDW-MFI İş Ortaklığı ile 2009 yılında alt yüklenicilik sözleşmesi imzalanmıştır.
İnşa edilmekte olan denizaltılar, Deniz Kuvvetlerimizin stratejik gücüne çok büyük ölçüde katkıda bulunacak, Havadan Bağımsız Tahrik sistemi sayesinde şnorkel yapmadan ve satha çıkmadan uzun süre harekât yapacak modern Torpido ve Güdümlü Mermilerle donatılmış denizaltılardır. Ayrıca, gelişen teknolojiler sayesinde bu denizaltılar daha modern ve akıllı sistemlerle donatılmış olacaklardır. “Yeni Tip Denizaltı” olarak adlandırılan denizaltılar, yaklaşık 68 metre boyunda ve dalmış durumda deplasmanı 2040 ton civarında olacaktır.
STM olarak, 11 yıldan fazla sürmesi planlanan uzun soluklu Havadan Bağımsız Tahrik Sistemli Denizaltı Projesinde de çok önemli olduğunu değerlendirdiğimiz görevler üstlendik. Öncelikle Gölcük Tersanesi ve Batarya Fabrikasının altyapısını yeni inşa edilecek denizaltılara uygun hale getirilmesi ile denizaltı inşa otomasyonunu artırarak iş gücünden ve süreden tasarruf sağlanmasına yönelik faaliyetlerde bulunduk. Bu kapsamda Denizaltı Mukavim Teknesinin inşası için kullanılan şimdiye kadar Türkiye’de üretilmemiş nitelik ve büyüklükteki toplam 3 adet kaynak otomasyon tezgâhını yoğun çalışmalarımız sonrası yerli sanayimize imal ettirdik. Bunun yanı sıra küçüklü büyüklü birçok mevcut tezgâhın ve sistemin modernizasyonunu ve kaporta işleme seyyar freze tezgahı dâhil bazı büyük ve önemli tezgahların imalatını da yerli imkânları kullanarak yaptırdık. Alt yapının yanı sıra STM olarak denizaltıların birçok sisteminin yerli olarak Türkiye’de imal edilmesi için çalışıyoruz. Bu kapsamda Denizaltıların özel kompozit dış kaplamaları, iç ve dış mukavim olmayan çelik yapıları, Havadan Bağımsız Tahrik sistemine ait kriyojenik oksijen tankı, pervane şaftları, hidrolik silindirleri ve bunun gibi birçok sistem ve 1000’den fazla malzeme kalemini iç piyasadan temin ederek denizaltıların yüksek yerlilikle inşasının sağlanmasında alt yüklenicimiz olan Türk firmaları ile birlikte çalışıyoruz. Ayrıca, tersane ve denizaltı batarya fabrikası altyapısının geliştirilmesi ve denizaltı inşa faaliyeti kapsamında tersanenin ihtiyaç duyabileceği malzeme ve hizmetler ile Entegre Lojistik Destek sorumluluğunu da üstlenmiş bulunuyoruz.
Yakın zamanda, denizaltının Torpido kovanlarının bulunduğu baş kısmı olan ve Section-50 olarak adlandırılan bölümünün Türkiye’de yeni kurulacak ve içerisinde yaklaşık 7 metre ayak açıklığında portal frezenin de bulunacağı bir tesiste üretimi için sözleşme görüşmelerine başlanacaktır. Bu nitelikte bir tesis ile daha önce Türkiye’de hiç yapılmamış olan denizaltının silahlarını oluşturan torpido kovanlarının olduğu bölümün üretim imkânı da ülkemize kazandırılmış olacaktır.
Bütün bunların yanı sıra Denizaltı dizaynı konusunda yetenek kazanımı amacıyla STM mühendisleri Türk Deniz Kuvvetlerinin harekât ihtiyacına ve denizaltıların standart dizaynında yapılan değişikliklere yönelik olarak çalışmalara iştirak etmiştir.
Yapılan projenin STM’ye kabiliyet ve teknoloji açısından katkılarını aktarır mısınız?
STM olarak yaptığımız tüm faaliyetleri, sadece bu proje özelinde olmadan, Savunma Sanayii Müsteşarlığımızın desteği ile Milli Savaş Gemilerinin Dizayn ve İnşasının geliştirilmesi ve bu sayede yurt dışı ihracat imkânlarının artırılmasına yönelik olarak sürdürüyoruz. Geçen 6 yıllık süre içinde Havadan Bağımsız Tahrik Sistemli Denizaltı projesinde yaptığımız yerlileştirme faaliyetleri sayesinde Türk sanayisine yüksek oranda bilgi transferi sağladık.
STM, Yeni Tip Denizaltı Projesi yanı sıra ana yüklenici olarak yürüttüğü AY Sınıfı Denizaltı Modernizasyon Projesi kapsamında oluşturduğu kadro ile; Türk Deniz Kuvvetlerine hizmet etmek üzere yeni denizaltı inşa faaliyetleri için gerekli tecrübeyi STM bünyesinde oluşturmak ve SSM’in 2017-2021 Stratejik Planı ve 2023 hedefi doğrultusunda, milli denizaltı dizayn ve inşa yeteneğine ulaşılmasına katkı sağlamak ve bu çalışmalar içerisinde yer almak üzere faaliyetlerini sürdürmektedir. Türkiye’de Dz.K.K.lığının haricinde denizaltı platformları konusunda yegâne bilgi ve tecrübeye sahip organizasyon olan STM; mevcut bilgi birikimini geliştirmek ulusal ve uluslararası denizaltı inşa ve modernizasyon projelerinde görev almayı hedeflemektedir.
Müsteşarımız denizaltı projelerinden elde edilen yetenekler ile STM vasıtasıyla Pakistan’a mühendislik ihracatı yapıldığını belirttiler. Yapılan bu çalışmayla ilgili bilgi verir misiniz?
Yurtiçinde yürütmekte olduğumuz bu faaliyetlerimizin meyvelerini şimdiden özellikle yurt dışı projelerde alıyoruz. Bildiğiniz üzere Pakistan’ın AGOSTA 90B sınıfı denizaltılarının modernizasyonu ihalesini tüm paydaşlarımız ve Devletimizin desteği ile kazandık. Bize göre projenin ilkleri içindeki en önemli husus STM özelinde Türkiye’nin yurt dışı denizaltı projelerini yüklenebilecek seviyeye gelmiş olmasıdır.
Bu proje kapsamında, Pakistan Dz.K.K.lığına ait 1 adet AGOSTA 90B sınıfı denizaltının modernizasyonuna ilave, ikinci denizaltının da opsiyonel olarak modernize edilmesini içermektedir. Proje kapsamında Atış Kontrol Sistemi, Sonar Suit, Elektronik Harp Sistemi, Radar ve Periskop Sistemi (Seyir ve Hücum) değiştirilecektir. 23 Eylül 2016 tarihinde başlayan projeye ait tüm işçilik Pakistan Deniz Kuvvetleri bağlısı PN Dockyard tarafından sağlanırken Ana Yüklenici olarak STM; entegrasyon tasarımı, tedarik, ilgili tasarım dokümanlarının hazırlanması, entegrasyon/montaj faaliyetleri, test ve tecrübeler ile birlikte Entegre Lojistik Destek hizmetlerinin verilmesinden sorumludur. Proje kapsamında ayrıca IACS üyesi klas kuruluşları ile de çalışılacaktır. Anılan Projede ASELSAN tarafından AY Sınıfı Denizaltı Modernizasyonu çerçevesinde de kullanılmış olan Elektronik Harp Sistemi sağlanırken, HAVELSAN tarafından ise Savaş Yönetim Sistemi ile Bilgi Dağıtım Sistemi sağlanacaktır.
Dost ve kardeş ülke Pakistan ile Türkiye arasında askeri gemi inşaası konusunda bir ilk olan Denizde İkmal Gemisi Projesi ve AGOSTA 90B denizaltılarının modernizasyonu projeleri, savunma ve gemi inşa sanayi alanında önemli, örnek ve özgün bir işbirliği projeleri niteliğinde olup yakın gelecekte benzer müşterek savunma projelerinin gerçekleşmesine öncülük edeceği değerlendirilmektedir. STM, konusunda çok iyi eğitim almış, deneyimli bir personel gücüne sahip Pakistan Deniz Kuvvetleri’nin platform bazında daha da güçlenmesine katkı yapacak projelerde görev almaktan büyük onur duymaktadır.
Yeni Tip Denizaltı projesiyle ilgili gelecek beklentileriniz nelerdir?
STM, gerek MİLGEM gerekse AY Sınıfı Denizaltı Modernizasyon Projelerinin başarı ile tamamlanması sürecinde yurt dışında askeri gemi projeleri yakından takip edilmiş ve bunun sonucunda yukarıda bahsettiğimiz Pakistan Projelerinin ihaleleri kazanılmıştır.
Şu anda hedefimiz, bu tecrübe ve kabiliyetimizi ihracatta önemli projelere dönüştürerek sürdürmek ve savunma sanayimizin gelişmesine katkı sağlamaktır.
Tekrar vurgulamak gerekirse, Türkiye’de Dz.K.K.lığı haricinde denizaltı platformları konusunda yegâne bilgi ve tecrübeye sahip bir organizasyon olarak hedefimiz; mevcut bilgi birikimini geliştirmek ulusal ve uluslararası denizaltı inşa ve modernizasyon projelerinde görev almaktır.
Denizaltı teknolojileri konusunda edindiğimiz bu bilgi ve tecrübeyi Preveze Sınıfı Denizaltı Yarı Ömür Modernizasyonu Projesi ile daha da geliştirmeyi ve Milli Denizaltı (MİLDEN) çalışmaları süreci için önemli bir gelişim sağlamayı hedefliyoruz.
Ayrıca, almış olduğumuz bu projeler ile dünya pazarında denizaltı modernizasyonu alanında STM-Türkiye olarak marka değeri yaratma konusunda mesafe kat etmekteyiz.
Ulusal savunma sanayimizin gelişimi ve ileri noktalara taşınmasında büyük önem taşıyan ihracat konusunda özellikle Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı’mızın sağlamış olduğu desteğe şükran duymakta ve bu alanda faaliyetlerimize yoğun bir şekilde devam etmekteyiz.