İyi bir sanayici olayları pozitif açıdan çare aramalıdır

Sanayici kimliği ile ön plana çıkan ELBA Bant Yönetim Kurulu Başkanı Mois Kohen, sanayicinin son dönemde yaşadığı sıkıntıları okuyucularımızla paylaştı.  

2021 yılında özellikle ambalaj sektöründe fiyatların çok fazla arttığı belirtiliyor. Sizden bu konuda bir değerlendirme alabilir miyiz?

Ambalaj ürünlerinin %70’i ithalattır. Dolar veya Euro olarak aldığınız ürünler %30 yükseliyorsa bunun maliyete yansıyacağı kesindir. Ayrıca doğalgaz ve elektrik fiyatlarına da zam gelmektedir. Tüm bunlarda fiyatlara yansıyacaktır. Elba Bant açısından söyleyecek olursak kar marjımız %12’lerden %6-8 seviyesine inmiştir. Tüm fiyat artışlarına rağmen zarar edecek duruma gelinmedi. Bunun en büyük sebebi de sürekli yaşanan değişikliklerdir.  Bugün ithal ürünlerden fiyat geliyor sizde firmalara fiyat veriyorsunuz, yarın ithal ürünün fiyatı artıyor, fakat siz fiyatı değiştiremiyorsunuz. Kısaca ambalaj sektörü her ürün gibi ithalata dayalı ise döviz arttıkça sektördeki fiyatlarda artacaktır.

İthalatta da ürün bulmakta zorlanan firmalar var. Bu durum size de yansıyor mu?

İnanılmaz zorluklarla karşı karşıyayız. Uzak Doğu’dan gelen ham maddeleri artık bulamıyoruz.  Pandeminin ilk zamanlarda ham madde buluyorduk fakat nakliyesini yapamıyorduk. 2-3 ay lojistik sorunları yaşıyorduk. Bin euro’ya nakliyesi olan konteyner için beş bin euro istemeye başladılar. Biz pazarlıkla bu fiyatları biraz aşağıya çekebildik. Türkiye’de yılın son haftasında inen döviz kurları sabit kalabilirse bu durum Türk sanayisine olumlu yansıyacaktır, diye düşünüyorum.

Türkiye’de Çin modeli üretimden bahsediliyor. Sizce böyle bir üretim modeli Türkiye’ye fayda sağlar mı?

 Herkesin bir iddiası var, belki de doğrudur. Çin’in bir dönem ihracattan uzaklaştığı için onun yerini alabiliriz diye bir düşünce var. Bana göre Çin’in yerini alabilmek için kişi yapımız uygun değil. Biz gece başlayıp sabahlara kadar çalışan bir kuru ekmekle yaşamayı başaran ve çok az bir dövizle çalışmayı kabul eden bir yapımız yok. Türkiye’nin Çin’e benzemesi bu açıdan doğru değildir. Ancak Çin’in ihraç edemediği birçok ürünü Türkiye ihraç edebilir. Eskiden İtalya’daki bir firma Türkiye’ye ürün sorduğunda 1 TL fiyat alıyorsa Çin’de 60 kuruştu. Bugün Çin’de ürünleri bulamadıkları, kalite hariç avantajdan ve bizim 80 kuruş fiyat vermemiz nedeniyle avantaj yakalayabiliriz. .

Elba Bant açısından bakacak olursak ihracatta artış var mı?

Elba Bant’ın ihracatı yıllık satışının %18’i seviyesindeydi, şimdi ise %21-22 seviyesine çıktı.  4 puanlık artış oldu.

Paris İklim Anlaşması meclisten geçti, Elba Bant olarak sizin çevre hususunda bir çalışmanız var mı?

Paris İklim Anlaşması’na Türkiye önce onay verdi, sonra çekildi. Şimdi ise tekrar meclisten geçti. Fakat iklim anlaşması çevreye duyarlı olan her insan için çok önemli bir konudur. Çevre konusunda müthiş bir hassasiyetim var. Paris İklim Anlaşması çevreye olumlu bir etki getirecekse ben bu anlaşmanın tamamıyla yanındayım. Elba Bant olarak da çevreye yaptığımız yatırım AB standartlarında mı derseniz hayır diyemem ama şüphedeyim derim. Elba Bant son üç yıldır, ürüne veya makineye yatırım yapacağına çevreye yatırım yapıyor. Yeni yakma sistemleri yapıyoruz. Yakma sistemi bugün 600-700 bin euro’yu bulan bir rakamdır. Fabrikadan çıkan gazları yakan ve enerjiye döndüren, dışarıya atmayan bir sistemdir. Zannediyorum ki bu yatırımı yapan Türkiye’deki ilk firmayız. Kullandığımız solventleri geri kazanıyoruz. Toprak altından gelen boya veya asitler olabiliyor, bunlar bizden değil, çevremizdeki tesislerden geliyor. Onları da biz elimizden geldiğince izole ediyoruz. Sonuç olarak çevreye çok hassas olmak gerekiyor. Eğer biz gelecek nesillere miras bırakmak istiyorsak çevreyi önemsemek zorundayız.

Asgari ücret belirlendi, bu durum sanayiciye nasıl yansıdı?

Elba Bant’ta asgari ücretle çalışan sayısı çok azdır. Asgari ücretin bu fiyata çıkmasının yanındayım. Kişisel olarak belki kendi maliyetlerimize yansıyordu fakat Elba Bant’ta 4.500 TL’den aşağıya maaş alan bir kişinin olduğunu bilmiyorum. Ancak bu düzenleme de iki tarafı da iyi düşünmek gerekiyor. İşçiyi de işvereni de düşünürsek en doğru yolu bulmuş oluruz. Basit olarak düşündüğünüzde 300 TL zam yaptığımızda Elba Bant’a yansıyan rakam 2 milyon TL’nin üzerindedir. Baktığınızda 300 TL diyorsunuz ama sanayici açısından baktığınızda çok büyük bir rakam ortaya çıkıyor. Bu durum maliyetlere yansıyor sonrasında da ürün fiyatlarına yansıyor.

2022 yılıyla ilgili beklentileriniz nelerdir?

Şuanda 2022 yılıyla ilgili yorum yapmak için medyum olmanız gerekiyor. İyi bir sanayicinin olayları pozitif açıdan çare arayandır.  Olayları hep muhalefet veya ters tarafından bakacak olursa iyi bir sanayici olamaz. Eskilerin dediği gibi bir bardağa bakarken isterseniz dolu isterseniz boş taraftan bakabilirsiniz. 2022 yılı bilinmez bir yıl olarak görüyoruz. Dövize son yapılan müdahale ve paramızın değer kazanması çok iyi bir gelişmeydi. Bu durum istikrarlı olabilirse sanayici her zaman her devirde olduğu gibi bu duruma ayak uyduracaktır. MART2022