LASDER, yaklaşık 400.000 tonluk ÖTL’nin geri dönüşüme gönderilmesini sağlamıştır

Kocaeli Milletvekili Mehmet Hilal Kaplan’ın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na yönelttiği ömrünü tamamlamış lastiklerin geri dönüşümü ve Kocaeli’de kurulu bir piroliz firmasının çevreyle ilgili gerekli önlemleri almadığı yönündeki soru önergesine Bakanlıkça cevap verilmiş olup, konu hakkında bir de ÖTL’lerin toplanarak geri kazanımı sağlayan tek yetkilendirilmiş kuruluş olan Lasder’in  Genel Sekreteri Korhan Ul’a görüşlerini sorduk ve ÖTL’lerin geri  dönüşümü hakkında bilgi aldık.

Kocaeli Milletvekilimiz lastiklerin geri dönüşümüyle ilgili çalışma yapan bir firma hakkında yazılı soru önergesi verdi. Konu ile ilgili bir çalışma yapıldı mı, firma ile ilgili bilgi verir misiniz?

Vekilimizin soru önergesinde belirttiği “Innova Termal Geri Dönüşüm” firması 14.08.2012 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan ‘Geçici Faaliyet Belgesi’ almış ve 2013 yılı ÖTL (Ömrünü Tamamlamış Lastikler) ihalemize 15.000 ton ÖTL talebi ile katılmıştır. Derneğimiz de, Innova firmasının  yeni faaliyete geçmiş olması nedeniyle söz konusu firmaya 10.000 ton ÖTL tahsisi yapmıştır. Bu çerçevede derneğimiz, 2013 yılı temmuz ayına kadar bu firmaya 2,490.06 ton ÖTL’yi tedarik etmiş, bu tarihten sonra depolama alanının yetersizliği nedeniyle tedarik işlemlerini durdurmuştur. Bu arada ilgili firmaya Kocaeli İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü yaptığı kontrolde atık deşarj değerlerine uymadığı gerekçesiyle 40.636 TL idari para cezası kesmiştir. Bu tarihten sonra Innova firması herhangi bir ÖTL talebi yapmamış, 2014 yılı ihalelerimize de katılmamıştır. Bakanlıktan aldığımız son bilgiye göre, bu firmanın geçici faaliyet belge süreci devam etmektedir.

Lasder olarak lastiklerin geri kazanım sürecinde sizlerin görevleri nelerdir?

11 Nisan 2007 tarihinde Türkiye’nin önde gelen 5 büyük lastik firması olan BRİSA, CONTINENTAL, GOODYEAR, MICHELIN  ve PIRELLI  bir araya gelerek Lastik Sanayicileri Derneği’ni kurmuşlardır. LASDER, kuruluşundan sonra kadrolaşmasını tamamlayarak yönetim planını oluşturmuş ve 30.12.2009 tarihinde o zamanki adıyla Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan ÖTL’lerin toplanması için ‘Yetki Belgesi’ almıştır. Bu tarihten itibaren Lasder, düzenli olarak ÖTL toplama, taşıma ve geri kazandırma faaliyetlerini yürütmüş, her yıl kota miktarını tutturarak, atık sektörünün çeşitli  yetkili kuruluşları arasında ön sıralardaki yerini almıştır. Lasder kuruluşundan bugüne kadar yaklaşık 400.000 tonu aşan ÖTL’yi toplatarak geri kazandırtmış olup, yıl sonuna kadar bu rakamın 500.000 tonu geçmesini planlamaktadır. Yönetmeliğe göre üzerimize düşen görev, kota yükümlülüğümüz kadar ÖTL’yi toplatarak, Bakanlık tarafından çevre lisansı veya geçici faaliyet belgesi verilen firmalara geri kazanım amacıyla tedarik etmek ve ayrıca lastiklerin geri dönüşümü hakkında kamuoyunu bilgilendirmek ve bilinçlendirmektir. Bundan sonraki süreç Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetki ve sorumluluğundadır.

ÖTL’lerin geri kazanımında uygulanan yöntemler nelerdir?

ÖTL’lerin geri kazandırma işlemleri için iki ana yöntem vardır. İlk yöntemde, ortam sıcaklığında ÖTL’ler mekanik kırmayla parçalanarak granül kauçuk, tekstil ve çelik teller ayrıştırılır. İkinci yöntemde ise ÖTL’ler ısıl işlem ile kimyasal reaksiyona sokularak aromatik yağlar ve karbon siyahı elde edilir.

 Her iki geri kazanım işlemini yapabilmek için de Bakanlıktan çevre lisansı almak zorunludur.

Lasder’in ÖTL’leri toplama ve geri kazandırma süreci nasıl işliyor?

Her yıl toplanacak ÖTL miktarı, bir önceki yıl üyelerin yenileme pazarına sattıkları lastik miktarları ve Bakanlığın ilgili yıl için belirlediği kota oranı kullanılarak hesap edilir. Toplanacak ÖTL miktarı belli olduktan sonra ilk olarak ÖTL tedarik ihalesine çıkılır. Bu ihaleye ancak bakanlıktan çevre lisansı veya geçici faaliyet belgesi alan geri kazanım firmaları ve atıkları ek yakıt olarak kullanan çimento fabrikaları katılabilirler. Gelen talepler doğrultusunda gerek ÖTL potansiyeli gerekse talepte bulunan firmaların kapasiteleri göz önüne alınarak bölgelere göre tahsisler yapılır. İkinci olarak da tahsisi yapılan ÖTL’leri bölgeler bazında toplayıp taşıyacak yetkili taşıyıcıları belirlemek üzere yüklenici ihalesi yapılır.

Geri kazanım firmaları lisans aldıktan sonra denetleniyor mu? İlgili mevzuat ve Bakanlıkça verilmiş olan yetki belgesi kapsamında, LASDER’in Geri Kazanım firmalarının faaliyetlerinin çevre lisansı veya geçici faaliyet belgesi koşullarına uygun olup olmadığını denetlemek yetkisi ve sorumluluğu bulunmamakta olup, denetleme yetki ve sorumluluğu tamamen  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve ilgili kuruluşlarındadır. Ayrıca belediyelerin de Bakanlıkla bu konuda ortak çalışmalar yapma sorumlulukları bulunmaktadır.