Meta Nikel Kobalt Madencilik A.Ş.

Meta Madencilik Şirketi, 2001 yılında kurulmuş ve ülkemizde nikel maden üretim ve ihracatını ilk defa gerçekleştirmiştir. META Nikel Kobalt Madencilik A.Ş., 2007 yılında Meta Madencilik Şirketi ile Zorlu Holding ortaklığı ile kurulmuştur. Bu tarihten itibaren ham cevher ihracı yerine nikel cevherinin ülkemizde işlenmesi ve katma değeri yüksek ürün olarak dünya pazarlarına sunulması hedefine yönelik çalışmalar başlatılmıştır.

Nikel ve kobalt paslanmaz çelik, kimya, otomotiv, gemi, uçak, enerji, teknolojik alaşım üretimi ve savunma sanayi gibi sektörler başta olmak üzere günümüzde sanayinin vazgeçilmez girdileridir.

META ülkemizin ilk nikel-kobalt konsantre ve rafine tesisini yüzde yüz yerli sermaye ile gerçekleştirerek dünyada nikel ve kobalt üretebilen az sayıda ülke arasına girmek ve değişik nikel ve kobalt ürün gamlarında bölgesel bir tedarikçi olmak amacı ile çalışmalarını sürdürmektedir.

Gördes yakınında bulunan lateritik nikel-kobalt rezervlerinin tespiti için yıllar süren arama çalışmaları sonucu 2011 yılına kadar 45000 metre sondaj, 60000 kimyasal analiz gerçekleştirilmiştir. Hem en çevreci hem de en verimli proses yönteminin belirlenebilmesi için Avustralya ve Kanada’da SGS firması tarafından onlarca laboratuar deneyi ve pilot ölçekli testler gerçekleştirilmiştir.

Yapılan teknolojik çalışmalar kapsamında Gördes cevherleri için yığın liçi, tank liçi ve yüksek basınç altında liç gibi yöntemler uygulanarak sonuçları karşılaştırılmıştır. Yapılan çalışmaların sonucunda, hem en az asit tüketimi ile en yüksek verimi sağladığı hem de tüm işlem kapalı bir devre içerisinde gerçekleştiği için en çevreci yöntem olması nedeniyle yüksek basınç altında liç (YBAL) yönteminin uygulanmasına karar verilmiştir.

Seçilen yöntem,  hem Avustralya hem de Kanada’da Gördes cevheri beslenerek pilot ölçekte denenmiş ve hedeflenen konsantre ürün sorunsuz bir şekilde elde edilmiştir.  META, dünyada sadece sayılı gelişmiş ülkelerde uygulanan YBAL teknolojisini ülkemize kazandırırken, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nın “2011-2012 Yılı Üniversite-Sanayi İşbirliğinde En Başarılı Tez ve Kuruluş Ödülü”ne layık görülmüştür.

Yatırım kararına esas tüm bu çalışmalar için 4 yıllık bir çalışma programı uygulanarak toplam 30 milyon USD harcanmıştır

Uzun süren fizibilite çalışmaları sonrasında Gördes’te iki aşamalı yatırım yapılmasına karar verilmiştir. Birinci aşamada 1.6 milyon ton/yıl nikel kobalt cevheri üretim ocakları, cevherin işleneceği metalürji tesisi, 3.5 milyon metre küp kapasiteli su göleti, akışkan yataklı buhar tesisi, ileri arıtma tesisleri ve 30 milyon metre küp hacminde atık depolama tesisi inşa edilerek 10.000 ton/yıl nikel metal eşdeğeri olan ve içeriğinde %38 Nikel, %3 Kobalt bulunan yıllık yaklaşık 30.000 ton Nikel-Kobalt Konsantresi üretilmesi planlanmıştır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 3834 hektarlık alanda yapılacak olan tüm madencilik, metalürji tesisi ve yardımcı tesisler için 30.03.2010 tarihinde “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” verilmiştir.

Projenin birinci aşaması yaklaşık 400 milyon USD toplam maliyet ile 2 yıl gibi çok kısa bir sürede tamamlanmış, Ağustos 2014 tarihinde başlanan devreye alma çalışmaları başarı ile bitirilerek Aralık 2014 tarihinde Türkiye’nin ilk nikel kobalt konsantre ürünü elde edilmiştir. Halen üretimin sürmekte olduğu tesiste, META, 19 Mayıs 2015 tarihinde Türkiye’de üretilen ilk ticari nikel kobalt konsantre ürününün Çin’e ihracatını gerçekleştirdi. META, 2015 yılının ikinci yarısında konsantre ürün ihracat faaliyetlerini artırarak, mevcut yatırımının ikinci aşamasının çalışmalarına başlayacaktır.

Aynı zamanda ihracatın gerçekleştiği bu dönemde META, İstanbul’da Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı’nın düzenlemiş olduğu gecede Metal Madenciliği alanındaki yatırım ve yeni teknolojiler uygulama konularındaki başarılı çalışmaları nedeni ile 2014 yılı hizmet ödülünü alarak Türkiye Madenciliği adına sevincini ikiye katlamış oldu.

Yatırımın ikinci aşaması kapsamında 2018 yılında kapasite iki katına çıkarılarak nikel metal eldesi veya nikel kimyasalları için izabe tesisi yatırımlarının tamamlanması planlanmaktadır. Gördes Nikel-Kobalt projesinin toplam yatırım maliyeti 700 milyon USD olarak hesaplanmıştır.

Türkiye madencilik sektörüne ve ekonomisine büyük katkılar sağlayacak olan Gördes Nikel Kobalt projesi, başladığı günden buyana ekonomik ve sosyal anlamda bölgeye büyük katkı sağlamaktadır.

Gördes İşletmesinde halen 270’si bölgeden olmak üzere toplam 505personel istihdam edilmektedir. Halen 100 civarında olan taşeron çalışan sayısı inşaat döneminde 1300’lere kadar çıkmıştır. Doğrudan personel istihdamının yanı sıra Gördes ve çevresinde ticari faaliyet artışına paralel olarak dolaylı istihdam artışı da sağlanmıştır.

META, Gördes projesinin başlangıcından beri bölge halkı ile iyi ilişkiler kurmuş, bölgenin sosyal ve ekonomik gelişmesine katkıda bulunacak faaliyetlere destek olmuştur.

Bu kapsamda, öncelikle çocukların ve gençlerin eğitimi alanında hassasiyet göstererek Gördes Meslek Yüksekokulunun inşaatı ve civar köylerin okullarının yenilenmesi ve ihtiyaçlarının temini için büyük katkılarda bulunmuş ve bulunmaktadır. Ayrıca onlarca öğrenciye eğitim bursu verilmektedir.

Bölge tarımının iyileştirilmesi amacıyla, yaklaşık 500 hektarlık tarım alanın su ihtiyacı proje kapsamında yapımı tamamlanan su göletinden META tarafından sağlanmaktadır.

Bölge Orman İşletme Müdürlükleri ile birlikte ağaçlandırma projeleri gerçekleştirerek, bölgeye 220 000 adet çam fidanı ve 30 000 adet badem, ceviz, kestane, ıhlamur fidanları dikilmiştir.

Bölgenin sosyo-ekonomik yaşam seviyesinin arttırılmasına katkıda bulunacak her türlü çalışma için şirket desteğinin artarak sürdürülmesi amaçlanmaktadır.

Gördes Nikel Kobalt İşletmesinin yanısıra, Eskişehir başta olmak üzere diğer bölgelerdeki ruhsatlarda da arama, rezerv geliştirme ve cevher üretimi çalışmaları devam etmektedir.

META, Türkiye’nin nikel-kobalt kaynaklarını en iyi şekilde değerlendirerek önümüzdeki 10-15 yıl içerisinde nikel üretiminde 50 000 ton metal üretim kapasitesine ulaşabilmeyi hedeflemektedir. Bu miktar mevcut dünya nikel üretiminin %3’üne, nikel hidrometalürji üretiminin ise %5’ine karşılık gelmektedir.