TÜGİAD Türkiye’nin yatırım haritasını çıkarttı
Türkiye’nin en çok yatırım çeken ili İstanbul
Yatırım teşvik belge sayısı olarak ele alındığında İstanbul, 2014 yılında yatırım yeri tercihinde yüzde 12,8 ile en çok yatırım yapılan ile olurken yüzde 5,4 ile Bursa yatırımcıların ikinci tercihi oldu. Bursa’yı yüzde 4,6 ile İzmir ve 4,1 ile Ankara izlerken, Konya 3,9 ile 5. sırada yer aldı. Belgelerin yüzde 2,9’unu alan Diyarbakır da ilk 10’a girmeyi başardı.
TÜGİAD tarafından yapılan araştırmanın bir diğer kriteri de yatırım miktarı oldu. Yatırımların değeri olarak yapılan sıralama çok daha farklı… İlk sırayı koruyan İstanbul belge sayısı bakımından yüzde 12,8 pay alırken yatırım miktarı bakımından payını yüzde 14’e yükseltiyor.
| Yatırımın Yeri | Belge Sayısından Aldığı Pay (2014) | Yatırımın Yeri | Sabit Yatırım Toplamından Aldığı Pay (2014) | ||
| 1 | İSTANBUL | 12,8% | 1 | İSTANBUL | 14,1% |
| 2 | BURSA | 5,4% | 2 | İZMİR | 6,6% |
| 3 | İZMİR | 4,6% | 3 | ANKARA | 6,5% |
| 4 | ANKARA | 4,1% | 4 | MANİSA | 5,9% |
| 5 | KONYA | 3,9% | 5 | ANTALYA | 5,0% |
| 6 | GAZİANTEP | 3,9% | 6 | GAZİANTEP | 4,3% |
| 7 | ANTALYA | 3,4% | 7 | KOCAELİ | 3,7% |
| 8 | KOCAELİ | 2,9% | 8 | BURSA | 3,5% |
| 9 | DİYARBAKIR | 2,9% | 9 | TEKİRDAĞ | 3,4% |
| 10 | MANİSA | 2,8% | 10 | SAKARYA | 3,1% |
| TEKİRDAĞ | 2,8% |
Belge sayısı bakımından 3. sırada yer alan İzmir miktar bakımından yüzde 6,6 ile ikinci sıraya yükselirken İzmir’i yüzde 6,5 ile Ankara, 5,9 ile Manisa ve yüzde 5 ile Antalya izliyor. Belge sayısı bakımından 2. sırada yer alan Bursa yatırım miktarı açısından yüzde 3,5 ile 8. sırada yer alırken Gaziantep’in sanayi kenti olarak bilinen Kocaeli, Bursa gibi illeri geride bırakması da araştırmanın ilginç sonuçları arasında yer alıyor.
En az yatırım çeken iller
2014 yılında en az yatırım çeken 4 il sırası ile; Bayburt, Ardahan, Tunceli ve Hakkari oldu. Bu illerin rekabet değerlendirmesine de dikkat çeken Yücelen; bu yörelere özel planlamalar yapılması gerektiğini belirtti. Araştırmaya göre bu 4 ilimize 2014 yılında yatırım teşvik sistemi altında yatırım yapmak isteyen yatırımcı sayısı toplamı 10’a ulaşamadı ve söz konusu 4 ilin her birinin çektiği yatırım miktarı ise 10 milyon Lira’nın altında kaldı.
Yatırımların sektörel dağılımı
Enerji
Araştırmanın sektörel boyutuna göre özellikle enerji yatırımlarında 2014 yılında yatırım miktarı olarak en büyük yatırımları kendine çekmeyi başaran il yüzde 25 ile Manisa oldu. Manisa’yı yüzde 10 ile Erzincan ve yüzde 9 ile Siirt takip etti.
| Enerji Yatırımının Yeri | Sabit Yatırım Toplamından Aldığı Pay (2014) | |
| 1 | MANİSA | 24,47% |
| 2 | ERZİNCAN | 10,15% |
| 3 | SİİRT | 8,29% |
| 4 | İZMİR | 5,85% |
| 5 | KAHRAMANMARAŞ | 5,64% |
Hizmetler
Hizmetler sektöründe en fazla yatırımın (hem adet hem de yatırım miktarı olarak) İstanbul’a yapıldığı dikkat çekiyor. Yatırım miktarı olarak ele alındığında İstanbul’un %27’lik payı dikkat çekicidir. Zira İstanbul başka hiçbir sektörde bu miktarda yatırımı kendine çekememiştir. Bu yönüyle İstanbul’un üretimden ziyade hizmetler sektörüne kaydığı anlaşılmaktadır. Hizmetler sektöründe ön plana çıkan diğer üç il Antalya, İzmir ve Ankara oldu.
| Hizmet Yatırımının Yeri | Belge Sayısından Aldığı Pay (2014) | Yatırımın Yeri | Sabit Yatırım Toplamından Aldığı Pay (2014) | ||
| 1 | İSTANBUL | 17,8% | 1 | İSTANBUL | 27,1% |
| 2 | ANTALYA | 7,4% | 2 | ANKARA | 11,7% |
| 3 | İZMİR | 5,1% | 3 | ANTALYA | 10,5% |
| 4 | ANKARA | 4,4% | 4 | İZMİR | 7,8% |
| 5 | MUĞLA | 4,0% | 5 | KOCAELİ | 4,7% |
İmalat
İmalatta yatırımcıların %12.5’i İstanbul’u tercih ederken yatırım miktarı olarak bakıldığında İstanbul 3. sıraya gerilemektedir. Bunun anlamı: İstanbul kendisine büyük imalat yatırımlarını çekmekte zorlanıyor. Dikkat çeken 2 il: Gaziantep ve Konya’dır. Diğer şehirleri geride bırakan Gaziantep ve Konya Türkiye’nin üretim üssü haline gelme noktasında birbirleri ile yarışmaktadırlar.
| İmalat Sektör Yatırımının Yeri | Belge Sayısından Aldığı Pay (2014) | Yatırımın Yeri | Sabit Yatırım Toplamından Aldığı Pay (2014) | ||
| 1 | İSTANBUL | 12,5% | 1 | TEKİRDAĞ | 8,0% |
| 2 | BURSA | 7,7% | 2 | SAKARYA | 7,7% |
| 3 | GAZİANTEP | 5,9% | 3 | İSTANBUL | 7,4% |
| 4 | KONYA | 4,8% | 4 | GAZİANTEP | 6,9% |
| 5 | KOCAELİ | 4,5% | 5 | BURSA | 6,7% |
Yatırım miktarı olarak ele alındığında 2014 yılında Tekirdağ ve Sakarya’nın az sayıda ancak büyük yatırımları kendine çektiği, Gaziantep’in ise hem fazla sayıda hem de hacim olarak büyük yatırımlara ev sahipliği yaptığı anlaşılmaktadır.
Madencilik
Madencilik yatırımlarında yatırımcının 2014 tercihinde ilk üç il Afyon, Denizli ve Sivas oldu.
| Yatırımın Yeri | Belge Sayısından Aldığı Pay (2014) | |
| 1 | AFYONKARAHİSAR | 10,1% |
| 2 | DENİZLİ | 6,5% |
| 3 | SİVAS | 6,0% |
| 4 | BURDUR | 6,0% |
| 5 | MUĞLA | 5,4% |
Tarım
Tarım yatırımlarında yatırımcıların %10’una yakını Diyarbakır’ı yatırım yeri olarak tercih etmiş ve bu şekilde Diyarbakır birinci il konumuna gelmiştir. Diyarbakır’ı Afyon, Antalya ve Konya takip etmektedir.
| Yatırımın Yeri | Belge Sayısından Aldığı Pay (2014) | |
| 1 | DİYARBAKIR | 9,5% |
| 2 | AFYONKARAHİSAR | 7,4% |
| 3 | ANTALYA | 7,4% |
| 4 | KONYA | 5,3% |
| 5 | ŞANLIURFA | 5,3% |