Türk P & I Sigorta Genel Müdürü Ufuk Teker: Covid-19’un denizcilik sektörüne etkileri
Hepimizin bugünlerde ortak sorunu malum Corona Virüsü oldu. Bu yüzden iş yerleri kapandı. İnsanların bir kısmı hayatını kaybetti. Bir kısım insan sağlıklarından oldu kimi ise işlerini kaybetti. Bu günlerin en kısa zamanda geçmesi için herkesin üzerine birçok sorumluluk düştüğü kesin. Evde kalmak bile bir sorumluluk ama biz denizciler evde kalma sloganını Gemi de kal olarak değiştirdik. İnsanların ihtiyaçlarını temin etmenin büyük sorumluluğunu yaşayarak tedarik zincirini kırmamak için gemiler taşımacılık işine devam ediyorlar. Fakat bu süreç tabii ki denizcileri de derinden etkilemiş bulunmaktadır. Denizciler gerek sanayi tarafında talep daralması, gerekse bireysel tarafta hayatın durma noktasına gelmesi sebebi ile tüketim azalması ve hizmet sektörünün kapanması sebebi ile taşımacılığın olumsuz etkilenmesi ile karşı karşıya kalmıştır. Yolcu gemileri ilk etkilenen kitle olmuş arkasından konteyner sektörü krizden en sert şekilde etkilenir hale gelmiştir. Şu aşamada sektörün etkilenmeyen tarafı maalesef kalmamıştır.
Bu süreçte denizcilik ve sigorta sektöründe neler yaşanıyor, armatörler nasıl sorunlar yaşıyor biraz bunlara değinmek istiyorum.
Bazı konular sektörün tamamını direkt ilgilendiriyor. Özellikle P&I rizikoları tarafı bu anlamda değerledirilebilir. Gemilerin karantina hususları öncelikli ve sektörün tümünü ilgilendirmektedir. Bu konuya bakar iken hem alınması gereken önlemler hem de P&I kulüplerin sağladığı teminatları birlikte değerlendirmek gerekmektedir.
Gemi adamının sağlığı doğal olarak en önemli husus olarak değerlendirilmektedir. Gemide karantina teminatının geçerli olması ve geminin karantinaya alınma ihtiyacı doğması durumunda ilk bakılacak husus gemi personelinde bir Covid-19 pozitif vakası olup olmadığı olacaktır. P&I teminatı bu aşamadan itibaren başlamaktadır. Genel anlamda tüm P&I sigortacılar, yapılan karantina masrafları ve dezenfekte masrafları da dahil olmak üzere sigortalının maruz kalacağı yakıt, sigorta, maaş, kumanya, yük elleçleme ve liman masrafları gibi masraflar sigorta teminatı altına alma yönünde hareket etmektedirler. Bu teminatın istisnası ise karantina altına alınabileceğini bildiği bir limana gitmesi durumudur. Bu yüzden sefer esaslı bir kiralama gerçekleştiren armatörlerin sözleşmelerine mutlaka BIMCO salgın hastalık klozlarına (BIMCO Infectious or Contagious Diseases Clause for Voyage Charter Parties, BIMCO Infectious or Contagious Diseases Clause for Time Charter Parties) yer verilmesi büyük önem arz etmektedir.
Gemi personelinin ölüm tedavi ve memleketine iade masrafları ve yerine personel gönderilmesi ile personel dışında kişilere karşı olan sorumluluklarda yine P&I kapsamında değerlendirilmektedir.
Bu arada yüke karşı ve yük ile ilgili de daha önceden karşılaşılmaya bir takım sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bankaların ve aracı kurumların açık olmaması sebebiyle Konsimento olmaksızın yük teslimi, idareler tarafından kesilen para cezaları gibi hususlarda yine bu günlerin sorunlu gündemleri olarak P&I sigortacılarının masasında olan sorunlardan sadece birkaç tanesi olarak ortaya çıkmaktadır.
Diğer bir konu ise gemilerde meydana gelen fiziksel hasarlar ve sertifika sürelerinin dolması sebebi ile karşılaşılan sorunlar olarak ortaya çıkmaktadır. Gemiler birçok teknik ekipmanı bünyelerinde barındırmakta olup, planlı ve periyodik bakımlar ile yedek parça ve servis ihtiyaçları ortaya çıkmaktadır. İçerisinde bulunduğumuz süreçte gemilerin özellikle belli bölgelerde servis ve yedek parça temin etmeleri ya çok zor ya da çok maliyetli olabilmektedir. Gemilere servisler çıkmadan önce veya gemi tersaneye girmeden önce değişen sürelerde geminin karantina da bulunması talep edilmektedir. Bu da işlemin armatöre maliyetini arttırmaktadır. Fakat her şeye rağmen armatörlerin bakım tutum yükümlülüklerinin de ortadan kalkmadığını belirtmekte fayda var.
Gemilerin kira kayıplarını teminat altına alan sigorta LOH (Kira Kaybı Sigortası – Loss of Hire ) teminatı ise corona virüs sebebi ile parça temin edilememesi durumunda sigorta süresini işletmemeye başlandı.
Bu süreçte çok fazla farklı şeyler ortaya çıktı. İçinde bulunduğumuz durumda daha dikkatli ve sorumlu davranılması ihtiyacı bulunmaktadır. En kısa sürede sağlıklı günlerde buluşmayı diliyorum. MAYIS 2020