Ziraat Bankası ülke tarımının gelişiminde her zaman öncü rol almaya devam edecektir

Çiftçilerimizin daha fazla üretip topraktan en yüksek ekonomik ürünü sağlaması için Tarım Bakanlığı çalışmalar yaparken, bu süreçte ihtiyaç duyulan finansı sağlamak için çaba harcayan Ziraat Bankası 2016 yılında sektöre 42 milyar TL kredi sağlamış durumda. Tarım Bakanlığının stratejileri paralelinde üreticilerin finansman ihtiyaçlarını karşılamaya devam edeceklerinin altını çizen Ziraat Bankası Tarım Politikaları Bölüm Başkanı Ferhat Pişmaf, geçmişte olduğu gibi gelecekte de tarım sektörüne destek olacaklarının altını çizerek sorularımızı yanıtladı.

Tarım Bakanlığı son dönemde çiftçilerimizin gelişmesi için destekleme çalışmalarına hız verdiği gözlemlenmektedir. Bu çerçeve de Ziraat Bankası olarak tarım alanında yaptığınız çalışmaları aktarır mısınız?

Tarım sektöründe faaliyet gösteren müşterilere tarımsal üretim ve diğer finansman ihtiyaçlarına yönelik olarak işletme ve yatırım kredisi kullandırılmaktadır. İşletme kredileri; bitkisel ve hayvansal üretim ile su ürünleri yetiştiriciliği ve avcılığı konularında işletme sermayesi ihtiyaçlarının finansmanına yönelik kullandırılan kısa vadeli kredi ürünlerini, yatırım kredileri ise tarımsal işletme kurulması, edindirilmesi, mevcut işletmelerin kapasite artırımı ve modernizasyonu, sabit sermaye niteliğindeki canlı materyallerin (damızlık hayvan, fidan vb.) temini ile alet/ekipman ve makinelerin alımına yönelik kullandırılan orta ve uzun vadeli kredi ürünlerini içermektedir. Bu çerçevede her üretim konusuna, kendisine özel koşullarla finansman imkânları sunulmaktadır. Tüm finansal enstrümanların kurgusunda yapılan üretim faaliyetinin özellikleri, yatırım süreçleri, faaliyet döngüleri ve sektörel dinamikleri göz özünde bulundurularak uygun vade ve ödeme planı yapıları müşterilerimize önerilmektedir.

Bankamızca sunulan ürünler ve çözümler yalnızca tarımsal üretim faaliyetleri ile sınırlı değildir. Üreticilerimizin tarımsal üretim faaliyetinin dışındaki diğer tüm ihtiyaçlarını da karşılayabilecek uygun vadeli ve uygun ödeme seçenekleri olan ürünler de sunulmaktadır.

Bu çerçevede Bankamızın önceliklerinden bir tanesi özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansa erişimini kolaylaştırmaktır. Bu amaçla son dönemde yapılan yasal düzenlemelerle özellikle yeni teminat unsurları geliştirilmektedir.

Ticari İşletmelerde Taşınır Rehni Kanunu’yla hayvanların ve ürün veren çok yıllık ağaçların rehin verilerek teminatlaştırılması mümkün hale gelmektedir. Yasa ile uygulamaların genel çerçevesi belirlenmiştir. Bazı konulardaki yönetmelikler de ilgili Bakanlıklar tarafından yayınlanmaya başlamıştır.

Uygulamanın detaylarını düzenleyecek yönetmelik ve tebliğler ile sistemsel düzenlemelerin tamamlanmasıyla birlikte artık hayvansal üretim yapan üreticilerimiz bu hayvanlarını rehin etmek suretiyle, meyve yetiştiriciliği yapan üreticilerimiz meyve ağaçlarını rehin vermek suretiyle teminat oluşturabilecek ve krediye erişim imkanını arttıracaktır. Bu ve benzeri teminat enstrümanları bu sektörde ipotek bağımlılığını da sona erdirecek uygulamaları beraberinde getirecektir. Fikir aşamasından itibaren Banka olarak katkı vermeye çalıştığımız bu uygulamaların hayata geçirilmesi için Banka olarak hazırlıklarımızı yaptık ve yapmaya devam ediyoruz. Yasal altyapının tamamlanması ile birlikte Kanunen teminat vasfı kazanacak unsurların karşılığında kredi kullandırılması mümkün hale gelecektir.

Ziraat Bankası olarak tarım sektördeki yerinizi ve pazar büyüklüğünü aktarır mısınız?

Bankamızın tarım sektörüne kullandırılan toplam krediler içerisindeki payı BDDK verilerine göre 2016 yılsonu itibariyle % 65 seviyesindedir. 2016 yılında çiftçilerimize kullandırılan tarım kredileri 8,4 milyar TL artarak 42 milyar lirayı aşmıştır. 2016 yılında sağlanan artış yaklaşık %25 olarak gerçekleşmiştir. Kredi konuları itibariyle değerlendirdiğimizde %38’lik artışla tarımsal mekanizasyona yönelik kullandırdığımız krediler ilk sırada yer almış, bunu %24’lük artışla hayvansal üretime yönelik krediler, %18’lik artışla bitkisel üretime yönelik krediler izlemiştir

2016 yılsonu itibariyle Bankamızca kullandırılan tarım kredilerinin %37’si yatırıma yönelik harcamalardan oluşmaktadır. Geçen yıl tarımsal yatırım kredilerimizdeki artış %22, işletme kredilerimizdeki artış ise %27 olarak gerçekleşmiştir. Yatırım harcamalarının içinde yine tarımsal mekanizasyona, özellikle traktör alımına yönelik krediler ön plana çıkmaktadır.

Tarım Bakanlığı artık sektörde değer zinciri oluşturmak için teşvikler verdiğini ifade ediyor. Bu noktada Ziraat Bankası olarak çiftçilerimizin katma değeri yüksek ürünler üretmesi için yaptığınız çalışmaları aktarır mısınız?

Bankamız, yalnızca doğrudan doğruya tarımsal üretimin finansmanını sağlayan bir banka değildir. Bankamızın temel hedefi, tarladan tabağa kadar tarımsal değer zincirinin tüm halkalarının finansmanında doğru çözümlerle aktif ve etkin olabilmektir. Diğer bir deyişle tarımsal üretim kadar tarıma girdi sağlayan ve tarımsal ürünleri girdi olarak kullanan tüm sektörler bir bütün olarak ele alınmaktadır. Bu halkalardan birinde yaşanabilecek bir zafiyet tüm zinciri etkileyebilmektedir. Sadece tarımsal üretimi desteklemekle yetinmiyor, tarımsal ürünlere talep oluşturacak ve girdi olarak kullanacak sanayi kollarını da tarımın ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz. Uygun girdilerin uygun koşullarda sağlanması üreticilerin, uygun tarımsal ürünlerin uygun zamanda ve uygun şartlarda sağlanması tarımsal ve tarıma dayalı sanayi firmalarının ve nihayetinde sağlıklı, kaliteli ve devamlılığı olan gıdanın sağlanması tüm insanların ihtiyacıdır.

Bu strateji doğrultusunda farklı üretim alanlarına uygun sözleşmeli üretim modelleri ve finansman yöntemleri geliştirmekteyiz.

Tüm bu çalışmalar neticesinde Bankamızın doğrudan tarımsal üretime yönelik olarak kullandırdığı ve yukarıda bahsi geçen 42 milyar TL’lik rakama,tarımsal üretime girdi sağlayanlar, üreticiler, tarımsal ürünlerin ticaretini yapanlar ve tarımsal ürünleri girdi olarak kullanan tarıma dayalı/tarımsal sanayi kuruluşları ve gıda maddelerinin satışını gerçekleştirenler şeklinde özetleyebileceğimiz tarımsal değer zincirinin diğer halkalarına kullandırılan krediler eklendiğinde, bankamızın sağladığı kredi büyüklüğü 60 milyar TL’nin üzerine çıkmaktadır.

Tarım Bakanlığının 2023 yılı hedefleri bulunmaktadır. Bu hedeflere ulaşılırken Ziraat Bankasının rolü ve kendi gelecek hedeflerini aktarır mısınız?

Ziraat Bankası olarak, ülkemizin tarım politikaları ve stratejileri paralelinde, üreticilerimizin finansman ihtiyaçlarını karşılamaya devam edeceğiz. Özellikle katma değeri yüksek ürünlerde rekabet gücünü artırarak ihracatçı konumuna geçilebilmesini teminen söz konusu ürünlerin toplam üretim içerisindeki payının artırılmasına katkı verilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda hayvancılık, meyve bahçesi tesisi, örtüaltı tarımı, tarımsal mekanizasyon, yağlı tohumlu bitkilerin yetiştiriciliği, yurt içinde sertifikalı tohum yetiştiriciliği, su ürünleri yetiştiriciliği, lisanslı depoculuk ve soğuk hava deposu yatırımları gibi alanlar öncelikli hedeflerimiz arasında olacaktır.

Önümüzdeki dönemde üzerinde en çok yoğunlaşacağımız konulardan bir tanesi de tarım – sanayi entegrasyonunun sağlanması için çok önemsediğimiz sözleşmeli üretim modeliyle kredilendirmenin yaygınlaştırılmasıdır. Üretimin planlı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi, arz ve talep dengesinin sağlanması ve üreticilerimizin piyasa koşullarından mümkün olduğu ölçüde az etkilenmesi için sözleşmeli üretim modelinin geliştirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu amaçla farklı üretim konularına uygun koşullarla bu modelin finansmanını geliştirmek için modelin tüm tarafları ile birlikte çalışmalar yapacağız.

Ülke tarımının gelişiminde Ziraat Bankası her zaman öncü rol almaya devam edecektir.

Tarım Bakanlığı ile yaptığımız görüşmelerde sektörde teknolojinin çok iyi kullanıldığını, bir çiftçinin ürettiği üründen, arazisine kadar birçok bilgiye hemen ulaşılabildiği belirtiliyor. Bu çalışmaların kredi tarafına yansımaları nelerdir?

Ziraat Bankası olarak, ülkemizdeki tarımsal işletmelerin ölçek yapıları göz önünde bulundurularak farklı finansal çözümler üretilmekte, üreticilerimizin ihtiyaçları ve dünya üzerinde tarımda yaşanan gelişmeler doğrultusunda yeni ürünler, yeni uygulamalar hizmete sunulmaktadır.

Bu kapsamda, özellikle müşterilerimizin büyük kısmını oluşturan, yaygın tarımsal üretim yapan küçük ölçekli işletme sahiplerinin finansmana kolay erişebilmeleri için, kredi değerlendirmelerinde pek çok bilgi kaynağı ile entegre şekilde tamamen bilgi işlem sisteminde yürüyen ve manuel bilgi girişlerinden maksimum düzeyde arındırılmış olan Başak Modül adını verdiğimiz bir yapı oluşturulmuştur. Bu modülle eski dönemlerde günlerle hatta haftalarla ifade edilen kredi süreçleri dakikalarla ifade edilebilir hale getirilmiştir. Bu sayede hem işlem süreçleri çok büyük oranda kısaltılmış, belge bilgi dokümantasyon yükü ortadan kaldırılmış, hem de ülkemizin her noktasına dağılmış olan şubelerimizin tamamında standart karar mekanizmaları oluşturularak, ülkemizin her noktasında aynı kalitede ve standart hizmetin sunulur hale getirilmesi sağlanmıştır. Bunun yanısıra, kredi limitlerinin 7 gün 24 saat Bankamız ATM’lerinden ve üye işyerlerindeki POS’lardan kullanılabilmesine imkan sağlayan Başakkart ürünümüz de üreticilerimize büyük kolaylık sağlamaktadır. Başakkart, üreticilerimizin kredi limitlerini kullanmalarına imkan sağlarken, diğer bankacılık işlemlerini de yapabilmelerini de mümkün kılmaktadır.

Bazı dönemlerde olumsuz hava şartlarından dolayı çiftçilerimizin zor durumda kaldığı bilinmektedir. Böyle bir dönemde kullanılan kredilerle ilgili ödeme konusunda yaptığınız çalışmaları aktarır mısınız?

Tarımsal üretim özellikle hava şartlarından kaynaklı risklere çok açık bir üretim çeşididir. Belirtilen riskleri bertaraf edebilmek için, üreticilerimize, üretim konularına uygun sigorta alternatifleri geliştirilmektedir. Bunun yanısıra faiz indirimli (sübvansiyonlu) krediler için, yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararnameleri ile çiftçi borçları ertelenebilmektedir.

Ancak tarımsal üretimdeki tek risk hava şartları değildir. Söz konusu olumsuzlukların yanısıra, tarımsal üretim faaliyetlerine devam etmekle birlikte verim düşüklüğü, piyasada oluşan fiyatların düşük olması, hastalık, pazar daralması vb. gibi doğal afetler dışındaki nedenlerle tarımsal faaliyetlerinde ve gelir akışlarında aksama yaşayan üreticilerimizin Bankamıza olan sübvansiyonlu ya da sübvansiyonsuz kredi borçlarıyla ilgili olarak, Bankamızca uygun faiz oranları ile 5 yıla kadar vadeli, farklı yapılandırma alternatifleri sunulmaktadır.