Avrupa’nın Geleceğini Şekillendiren Program: Ufuk Avrupa

Avrupa Komisyonu, Portekiz’in AB Konseyi Dönem Başkanlığı’nı devralmasıyla birlikte 2021’den 2027’ye kadar sürecek olan yeni Avrupa Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı Ufuk Avrupa için 2 Şubat’ta sanal bir tanıtım etkinliği düzenledi. Tanıtım toplantısı öncesinde AB Konseyi Dönem Başkanı Portekiz, yeni dönem Ufuk Avrupa’nın şekil ve içeriğini de oluşturan üç ana konuya odaklandı. Konulardan ilki, bilim-istihdam-direnç ilişkisinin Avrupa’nın iyileşmesini sağlamak için önemli bir anahtar olduğu ve bilim ve teknolojinin yeni hizmet ve pazar alanları yarattığına yönelikti. İkinci olarak Portekiz, bilginin sınırlarını aşmak için açık ve işbirliğine dayalı araştırmaların teşvik edilmesinin gerekli olduğunu ve bu gerekliliğin özellikle kanser araştırmaları, genetik olarak geliştirilmiş gıda ve nanobilim alanlarında önemli olduğunu belirtti. Portekiz’in üzerinde durduğu üçüncü konu ise AB’nin Ar-Ge potansiyelinin tam anlamıyla harekete geçirilmesi için, özel ve kamu sektörlerinde araştırma odaklı kariyerlerin teşvik edilmesi ve bu alandaki çalışmalara kadınların ve azınlıkların daha çok dâhil edilmesine yönelikti. Tüm bu ifade edilen temalar, Ufuk Avrupa Programı’nın temel önceliklerini oluşturuyor.

Yeni dönemin Ufuk Avrupa en iyi araştırmacıları, yenilik yaratanları ve vatandaşları yeşil, dijital ve sağlıklı bir gelecek için gereken bilgi birikimi ve çözüm önerileri noktalarında desteklemeyi hedefliyor. Ufuk Avrupa Programı, kalkınmayı güçlendirmek ve AB’yi gelecekte daha dirençli hale getirmek için yaklaşık 95,5 milyar avroluk bir bütçeye sahip. Bu durum, Ufuk Avrupa’yı AB’nin şimdiye kadar araştırma ve inovasyon alanındaki en iddialı programı haline getiriyor.

Yeni Dönem Ufuk Avrupa Programı’nın Odak Noktaları

AB’nin 2021 ve ötesine yönelik geliştirdiği Ufuk Avrupa Programı temelde üç sütun etrafına yerleştirilmiş dört ana hedef belirliyor:

-Seçkin Bilim: Bu sütun, Avrupa Araştırma Konseyi tarafından denetleniyor ve ayrıca Konsey’in önemli gördüğü belirli araştırma girişimlerini de finanse ediyor. Sütun, bilimsel araştırmacıların AB üye ülkeleri arasındaki hareketliliklerini sağlamak ve AB genelinde araştırma altyapısını finanse etmek için de çalışıyor.

-Küresel Zorluklar ve Avrupa Endüstriyel Rekabet Gücü: Bu sütun, genel olarak Avrupa’nın ekonomik ilerlemesine ve genişlemesine odaklanıyor. Sütun, iklim değişikliği ve sağlık sorunları gibi AB’nin devam eden ve dolayısıyla ekonomik büyümesi ve istikrarı için risk oluşturan sorunların üstesinden gelinmesine yardımcı olmak için tasarlandı. Programda yer alan tüm ulusal paydaşlar, Ufuk Avrupa programının AB üye ülkeleri için tam kapasiteyle çalışmasını garanti altına almak üzere belirlenen özel ihtiyaçların ve zorlukların gündeme getirilmesinde kilit rol oynuyor.

-Yenilikçi Avrupa: Bu son sütun, bilim ve iş dünyası arasındaki kesişme noktasında yer alıyor. Sütun, kıta genelinde bilimsel anlamda okuryazar ve gelişmiş bir iş kültürü oluşturmak için tasarlandı. Bu doğrultuda sütun tarafından kapsanan finansman öncelikleri arasında bilim temelli yenilikçi KOBİ’lerin büyümesi ve hükümet, üniversiteler, işletmeler ve diğer bilimsel kurumlar arasındaki bağlantıların üst düzeyde sağlanması yer alıyor.

Bu üç sütunun tümü, Avrupa bilimine erişimi genişletmeyi ve yeterince temsil edilmeyen grupların katılımını artırmayı amaçlayan programın dördüncü bir bileşeni tarafından da destekleniyor. Bu bileşenin yatay dört ana hedefi ise şu şekilde sıralanıyor:

-Etkileri en üst düzeye çıkarmak,

-Şeffaflığı artırmak ve programın çalışma şeklini basitleştirmek,

-Diğer AB girişimleriyle sinerji oluşturmak,

-Dijital dönüşüm ile programa erişimi kolaylaştırmak.

Yeni Dönem Ufuk Avrupa Programı’nın Getirdiği Beş Görev Alanı

Tüm bu yukarıda belirtilen sütun ve hedeflerin yanında, yeni dönem Ufuk Avrupa Programı’na beş görev alanının dâhil edilmesiyle önemli değişiklikler yapıldı. Yeni görev alanları, AB’nin bilim finansmanı programlarına ve genel araştırmalarına halkın katılımını artıracak somut sonuçlar üretmek üzere tasarlandı.

1- İklim Değişikliğine Uyum

Bu görev alanının odak noktası yaşamları ve varlıkları korumak için iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine yönelik olarak belirlendi. Tüm vatandaşların bilim ve kamu politikaları ile ilişkilendirilerek iklim değişikliğine adaptasyon süreci konusunda bilinçlendirilmesi ana hedeflerinden. Böylece, AB’nin iklim değişikliğine uyumuna yönelik araştırma ve inovasyon desteğinin etkisinin en üst düzeye çıkarılması ve bu adaptasyonun toplum için öneminin ortaya koyulması göstermeye yardımcı olunacak.

2 – Kritik Bir Mücadele Olarak Kanser

Hiç şüphesiz, kimlik, cinsiyet veya sosyal statüden bağımsız olarak herkesi etkileyen kanser hastalığı genel olarak bütün toplumlar için önemli zorluk teşkil ediyor. AB, gerekli önlemler alınmadığı takdirde Avrupa’da her yıl yeni kanser teşhisi koyulan kişilerin sayısının mevcut 3,5 milyondan 2035 yılına kadar 4,3 milyonun üzerine çıkacağını belirtti. Bu alandaki çalışmaların kanserdeki bu korkutucu eğilimleri tersine çevirmeyi amaçlayan ortak hedeflerin belirlenmesine yardımcı olması bekleniyor.

3- İklim Nötr ve Akıllı Şehirler

Şehirler ve metropol alanlar ekonomik faaliyet, bilgi üretme, yenilik ve yeni teknolojilerin merkezleri olması dolayısıyla dünya nüfusunun yarısından fazlası kentsel alanlarda yaşıyor ve bu oranın 2050’ye kadar %80’e ulaşması bekleniyor. Bu durumun olumsuz sonuçlarının farkında olan AB, getirmiş olduğu bu misyonla, COP21 Paris Anlaşması, BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, AB için Kentsel Gündem ve Habitat III Yeni Kentsel Gündem gibi uluslararası politika çerçeveleri tarafından belirlenen iklim nötr ve akıllı şehir odaklı hedeflere ulaşmayı planlıyor.

4- Sağlıklı Okyanuslar, Denizler ve Sular

Bu kapsamdaki çalışmaların, vatandaşlar arasında sağlıklı okyanusların, denizlerin, kıyı ve iç suların önemi konusunda farkındalık yaratılması ve vatandaşların bir dizi konuda çözümler geliştirmeye teşvik edilmesinde etkili bir araç olması hedefleniyor. Özellikle, plastikler dâhil deniz kirliliğinin azaltılması ve önlenmesi için sistemik çözümler, döngüsel ve mavi bir ekonomiye geçiş, okyanus kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve yönetimi, kıyı ve denizciliğin mekânsal planlaması konularına yönelik çalışmaların yapılması hedefleniyor.

5- Toprak Sağlığı ve Gıda

Bilindiği üzere toprak; temiz su, biyolojik çeşitliliğin desteklenmesi, besin maddelerinin dolaşımının sağlanması ve iklimin düzenlenmesi için önemli olan bir dizi ekosistem hizmeti sağlıyor. Ufuk Avrupa kapsamında getirilen toprak sağlığı ve gıda alanında, toprağın önemi konusunda farkındalık yaratmak, vatandaşlarla ilişki kurmak, bilgi oluşturmak ve toprak sağlığını ve toprak işlevlerini eski haline getirmek için çözümler geliştirmek adına güçlü bir araç sağlayacaktır. Ayrıca iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için toprak potansiyelinin tam olarak kullanılmasının da önünü açılıyor. Söz konusu görev alanlarının uygulanmasına yönelik ise Avrupa Komisyonu, misyon odaklı belirlenen bu politikaların nasıl oluşturulacağına dair programlar, vaka çalışmaları ve raporlar geliştirmek amacıyla ilgili politika uzmanlarını görevlendirdi. Her bir misyon, bireysel eylemlerle elde edilemeyen ölçülebilir bir hedefe ulaşmak için araştırma projeleri, politika önlemleri ve hatta yasal girişimler tarzında bir eylemler portföyü olarak çalışacak. Tüm bu misyonlardan elde edilecek sonuçlar, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın başarısı ve iklim, biyolojik çeşitlilik ve sürdürülebilir gıda konularında AB’nin sahip olduğu ilerleme isteği üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olacak. MART2021