ÇekPara ile dijital tarafta büyüyeceğiz
Finans sektörünün önemli ayaklarından biri olan faktoring sektörü büyümeye devam ediyor. Bu çerçevede ülke ekonomisine katkı sağlayan sektörün önemli oyuncularından biri olan Ulusal Faktoring, yaptığı yeni yatırımlarla dijital platformda da etkinliğini artırdı. Sektörün gelişimi ve Ulusal Faktoring’in bu gelişim seyri içerisinde yaptığı çalışmaları aktaran Ulusal Faktoring CEO’su İzak Koenka, sorularımızı yanıtladı.
2022 yılı Türkiye ekonomisindeki gelişmelerle ilgili değerlendirmenizi alabilir miyiz?
Türkiye ekonomisi 2022 yılının 2. çeyreğinde %7,6 reel GSYİH büyümesi kaydetti ve ilk yarı yıldaki büyümesini yıllık bazda %7,5’e getirdi. Ağustos 2022’de cari açık 3,1 milyar USD olarak gerçekleşti ve son 12 aylık cari açık 41 milyar USD’ye ulaştı. Ayrıca Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre aylık TÜFE enflasyonu Eylül 2022’de %3,1 arttı ve 2021 yılsonuna göre %52,4 oranında artış kaydetti. 12 aylık TÜFE enflasyonu ise, Ağustos 2022’deki %80,2’den Eylül 2022’de %83,5’e yükseldi. Bu, 1998 ortasından bu yana gözlemlenen en yüksek seviyedir. TL/USD kuru ise 2021 yılsonunda 13,33 iken, Eylül 2022 itibarıyla 18,52, 19 Ekim 2022 itibarıyla ise 18.59’dur.
Ülke ekonomisinde yaşanan gelişmelerin faktoring sektörüne yansımalarını aktarır mısınız?
BDDK tarafından açıklanan en güncel faktoring sektörü verilerine göre, Ağustos 2021 itibarıyla 115,4 milyar TL olan faktoring sektörü işlem hacmi, bu yılın ilk sekiz ayında %91 oranında güçlü bir büyüme ile Ağustos 2022 itibarıyla 220,2 milyar TL’ye ulaşmıştır. İşlem hacminin Temmuz 2022 itibarıyla 190,5 Milyar TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, aylık bazda da güçlü bir büyüme kaydedildiği söylenebilir. Sektör 2021 yılsonunu %34 büyümeyle bitirmiş ve 199,6 milyar TL’ye ulaşmıştı. Faktoring sektörü bu yıl, geçen yıla göre çok daha iyi gitmektedir. Büyümede enflasyonun etkisi yüksektir. Enflasyon etkisiyle birim başına fiyatlar arttığı için, fatura tutarları ve dolayısıyla hacim yükselmektedir. Ağustos 2022 itibarıyla 55 şirketin faaliyet gösterdiği Türkiye faktoring sektöründe, yılın kalanında benzer büyüme trendinin devam edeceğini öngörüyorum.
Ayrıca ihracat faktoringinin büyüme trendi de dikkat çekicidir. Factors Chain International’ın (FCI) 2021 yıl sonu verilerine göre, ihracat faktoringi hacmi bir önceki yıla göre Türkiye’de %36 artarak yaklaşık 2,14 milyar Euro’ya ulaştı. Dünyada ihracat faktoringinin işlem hacmi artışıysa %15 oldu. Türkiye, 2021 yılında ülkeler sıralamasında lider konuma geldi. İhracat faktoringin büyümesinde hacim artışı ve ihracat faktoringi yapan şirket sayısının artışı etkilidir. Finansal Kurumlar Birliği’nin (FKB) 2022 yılı 2. çeyrek verilerine göre, önceki yılın aynı dönemine göre yurt dışı işlem hacmi, %165 artarak 30,5 milyar TL’ye ulaştı. Bu alanda da büyümenin yılın devamında paralel oranlarla devam edeceğini öngörüyorum. Yurt dışı işlemlerin toplam işlem hacmi içindeki payı Aralık 2021’de %15 iken, bu oran 2022 yılının 2. çeyreğinde %18’e çıktı. İhracatın aldığı pay, kur artışı sürdüğü müddetçe yukarı çıkmaya devam edecektir. Bu yılsonunda ihracat faktoringinin toplam sektörden aldığı payın %20’lere geleceğini düşünüyorum.
Bu dönemde KOBİ’lerin faktoring sektörüne ilgisini aktarır mısınız?
KOBİ’lerin nakit akış ihtiyacını karşılama noktasında en önemli sistemlerden biri faktoring hizmetidir. KOBİ’ler, faktoring ile alacaklarını nakde dönüştürürken hem zaman hem de kaynak tasarrufu sağlamaktadır. Ayrıca faktoring sayesinde vadeli alacaklarını çok daha hızlı şekilde nakde çevirerek fon yaratan KOBİ’lerin rekabet gücü artmaktadır. Faktoring sektörü, KOBİ’lere düzenli bir nakit akışı sağlayarak ve finansman desteği vererek aslında tüm finans sistemine fayda sağlamaktadır. TÜİK’in verilerine göre Türkiye’de 3,4 milyon KOBİ bulunmaktadır. Mart 2022’de yapılan düzenlemeyle 250 kişiden az çalışan istihdam eden, yıllık net satış hasılatı 250 milyon TL’yi aşmayan işletmeler KOBİ olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca 10 kişiden az çalışanı olan mikro işletmelerin yıllık net satış hasılat limiti 5 milyon TL, 50 kişiden az personeli olan küçük işletmelerin yıllık net satış hasılat limiti 50 milyon TL olarak belirlenmiştir.
Faktoring sektörünün başlıca müşteri hedefi olan KOBİ’lere verilen toplam krediler ile faktoring alacaklarının yıllar itibarıyla gelişimi karşılaştırıldığında, aralarında paralellik olduğu görülmektedir. 2008-21 döneminde KOBİ kredileri yıllık ortalama %21,6 büyüyerek 1.074,2 milyar TL’ye ulaşırken, aynı dönemde faktoring alacakları ortalama %19,9 büyüyerek 59,5 milyar TL’ye ulaşmıştır. BDDK tarafından açıklanan en güncel verilere göre Ağustos 2022 itibarıyla KOBİ kredileri ve faktoring alacakları sırasıyla 1.608,5 milyar TL ve 76,0 milyar TL’dir. Bankaların KOBİ müşteri portföyü de, sektörün radarı içerisindedir.
Aralık 2012 itibarıyla 67 bin olan faktoring sektöründeki müşteri sayısı %20 artarak Aralık 2021 itibarıyla 80 bin’e ulaşmıştır. Faktoring sektöründeki müşteri sayısı Ağustos 2022 itibarıyla ise 72 bin’dir. Müşteri sayısında ve buna paralel şekilde sözleşme adetlerinde gözlemlenen düşüşün sektörün daha seçici olmasından ve aynı müşterilerle daha fazla işlem yapılmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Finans sektöründe teknoloji ağırlığının ön plana çıktığını görmekteyiz. Bu alandaki gelişmelerin sektöre yansımasını ve Ulusal Faktoring olarak teknoloji yatırımlarınızı aktarır mısınız?
Şirketimiz, dijital dönüşüm çalışmaları kapsamında, self servis mobil uygulaması olan ÇekPara’yı Temmuz 2020’de İstanbul’da aktif hale getirmiştir. ÇekPara markası altında dijital bir faktoring hizmeti sunulmakta olup, klasik faktoring iş modelinde müşteri bulma ve elde tutma faaliyetlerini saha satış ekibi yapmakta iken, ÇekPara’da müşteri bulma faaliyetleri dijital kanallardan yapılmaktadır. ÇekPara uygulamasını kullanan müşteriler, kendi faaliyet yerlerinde faktoring hizmeti alma imkânına kavuşmaktadır. ÇekPara uygulaması şu anda sadece İstanbul’da pilot olarak kullanılıyor, aktif 200 müşteriyle çalışıyoruz. Bu uygulamayı Türkiye’de şubelerimizin olduğu her ile yaymak istiyoruz. ÇekPara’nın aktif müşteri sayısını 2000’e çıkarmayı hedefliyoruz. Önümüzdeki 5 yılda dijital kanaldan gelen hacmin, toplamda %25-30 pay almasını amaçlıyoruz. Ulusal Faktoring olarak aynı zamanda satış yönetiminin de dijitalleşmesine öncelik vererek satış ekibini tamamen mobilize hale getirdik ve böylece satış süreçlerinin müşterinin adresinde tamamlanabilmesini sağladık. Bu sayede satış süreci kısaltarak satış verimliliğinde artış sağladık. Ayrıca halka arz ile elde edilen gelirin %3’ünü teknoloji ve IT yatırımlarına ayırdık, bu alanda çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Ekonomi Bakanı Nureddin Nebati, banka dışı finans sektörüne destek olacaklarını belirttiler. Sektörün geleceği açısından kamudan beklentilerinizi aktarır mısınız?
Reel sektörün finansmanında özellikle de KOBİ’lerin finansmanında önemli rol oynayan faktoring sektörü reel sektör ve bankacılık sektöründeki gelişmelerden direkt olarak etkilenen bir sektör konumundadır. Bu sektörlerde yapılan değişiklikler olumlu veya olumsuz şekilde faktoring sektörüne yansımaktadır.
BDDK tarafından finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri tarafından yeni müşteri kazanımında ve müşteri kimliğinin doğrulanmasında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti ve elektronik ortamda sözleşme ilişkisinin kurulmasına ilişkin yönetmelik 11.02.2022 de yürürlüğe girmiştir. Ancak sadece gerçek kişiler ve gerçek kişi tacirler ile yapılabilen uzaktan kimlik tespiti ve elektronik ortamda sözleşme düzenlenebilmesinin tüzel kişiler ile de yapılabilmesi için BDDK’nın yeni düzenlemeler yapması beklenmektedir. Bu düzenlemelerle sektörümüzün ivme kazanacağını düşünüyorum.
Sektörümüzün alternatif fon kaynaklarına ulaşabilmesi için para ve sermaye piyasalarından etkin olarak yararlanmasını sağlayacak ilave düzenlemeler yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Ayrıca hem yurtiçi bankalardan kullandığımız krediler hem de müşterilerimize kullandırdığımız fonların %5 BSMV’ye tabi olması nedeniyle müşterilerimize çifte BSMV yükü yansıtılmaktadır. Bunu önlemek için bankalardan kullandığımız kredilerde BSMV oranının düşürülmesi gerekmektedir. Sektör uzun yıllardır bu konunun çözüme kavuşturulmasını beklemektedir.
Ulusal Faktoring açısından 2022 yılıyla ilgili değerlendirme yapar mısınız?
Ulusal Faktoring olarak 2021 yılını 1,5 milyar TL plasmanla kapatmıştık, Haziran 2022 itibarıyla faktoring alacaklarımız 1,9 milyar TL’ye ulaştı. İşlem hacmimizse 2021 sonunda 4,6 milyar TL’ydi. Haziran 2021 itibarıyla 2,04 milyar TL olan işlem hacmimiz, bu yılın ilk yarısında 3,4 milyar TL’ye yükseldi. Ayrıca 2021 yılını 22 milyon TL net kârla kapatmıştık, Haziran 2022 itibarıyla net karımız ise 24,5 milyon TL. Net kârımızda yıllık %112 artış görmekteyiz. Halka arz çalışmaları kapsamında SPK’nın onay verdiği planımızda, 2022 yılsonunda 25,6 milyon TL net dönem kârı ve 2 milyar TL faktoring alacakları hedeflemiştik. Haziran 2022 itibarıyla 24,5 milyon TL’ye ulaşan net karımız ve 1,9 milyar TL’ye ulaşan faktoring alacaklarımıza bakıldığında hedeflerimizi yerine getirdiğimiz görülebilir. Ayrıca Kasım 2021’de gerçekleştirdiğimiz halka arz sonrası yönetim kurulumuza bağımsız yönetim kurulu üyeleri atadık. Verdiğimiz projeksiyona uygun olarak 6 yeni şube açtık. Yeni açılan şubelerimizin ikisi İstanbul’da, diğerleri ise Manisa, Diyarbakır, Kayseri ve Eskişehir’de bulunmaktadır.
2023 yılıyla ilgili Ulusal Faktoring olarak beklentilerinizi aktarır mısınız?
Önümüzdeki yıl önceliğimiz KOBİ segmentinde büyüme olacak. İki kanallı büyüme stratejimiz var. Şubeler ve dijital uygulamamız ÇekPara ile dijital tarafta büyüyeceğiz. ÇekPara uygulaması şu anda sadece İstanbul’da pilot olarak kullanılıyor, aktif 200 müşteriyle çalışıyoruz. Bu uygulamayı Türkiye’de şubelerimizin olduğu her ile yaymak istiyoruz. ÇekPara’nın aktif müşteri sayısını 2000’e çıkarmayı hedefliyoruz. Önümüzdeki 5 yılda dijital kanaldan gelen hacmin, toplamda %25-30 pay almasını amaçlıyoruz. Haziran 2022 itibarıyla pazar payımız %2,4. özel faktoring şirketleri arasında ilk üçteyiz, pazar payımızı artırmayı hedefliyoruz. 7600 olan müşteri sayımızı Anadolu’da GSYİH’den yoğun pay alan ve ticaretin hacminin yüksek olduğu şehirlerde yeni şubeler açarak arttırmayı planlıyoruz. Ayrıca fatura temliğine ağırlık vermeyi düşünüyoruz, burada yeni ürünümüzü dijital üzerinden çıkaracağız. Bu alanda çalışmalarımız sürüyor. Ayrıca halka arz ile elde edilen gelirin %3’ünü teknoloji ve IT yatırımlarına ayırdık, bu alanda çalışmalarımızı sürdürüyoruz.KASIM2022