Aksa Doğal Gaz yatırımlarına devam ediyor
29 il sınırı içerisinde yer alan 25 il merkezi ile 107 ilçe ve beldede doğalgaz dağıtım faaliyetlerine devam eden Aksa Doğal Gaz Dağıtım AŞ, 2,4 milyar TL değerindeki yatırımları ile toplam şebeke büyüklüğü 21.000 kilometrenin, abone sayısı 2.2 milyonun üzerine taşınmış ve 2016 yılında 8,2 milyar metreküp gaz dağıtımı gerçekleştirmiştir. Dağıtım yaptığı bölgedeki 13 milyon nüfus ve yaklaşık 3.8 milyon potansiyel müşterisi ile piyasada etkin bir rol oynayan Aksa Doğal Gaz, devam eden yaklaşık 450 milyon TL tutarındaki 2017 yatırım bütçesi ile ülke ekonomisine katkı sağlıyor.
Sektörün gelişimi ile ilgili görüşlerini aldığımız Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği Derneği Başkanı ve Aksa Doğal Gaz Dağıtım AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan, sorularımızı yanıtladı.
Doğalgaz pazarının gelişimi ile ilgili sizden bir değerlendirme alabilir miyiz?
Enerji konusu kaynakları itibari ile bir bütündür. Bu açıdan değerlendirdiğimiz zaman doğalgaz ile ilgili konuların kamuoyunda dikkat çekici olmasının en önemli nedeni, nihai tüketicinin eksikliğinde ne kadar sıkıntı çekeceği ile ilgili düşüncesinde yatmaktadır. Bakıldığında tüketici kömür ya da hidro kaynakları ile ilgili olan haberlere çok fazla ilgi göstermiyor. Doğalgaz kesintisi ile ilgili bir konu ise oldukça ilgi çeker konumdadır. Ülkemiz geneline baktığımız zaman doğalgaz abone sayısının 12 milyon mertebesinde olması bu ilginin nedenini ortaya koymaktadır.
Türkiye enerji kaynaklarına yakın bir bölgede olması bizim bu kaynakları kullanma avantajımızı ortaya çıkardı ve bu durum ülkemizde doğalgazın çok hızlı gelişimini sağladı.
Biliyorsunuz hızlı gelişim bir dönem eleştiri konusuydu, yapılan çalışmaları başlatan siyasi iradenin yerden yere vurulduğuna tanık olduk.
Evet, böyle bir dönem yaşandı ancak büyük şehirlerde yaşanan hava kirliliği, bu tartışmaların bitmesini sağladı ve kamuoyunda ‘evet böyle bir kaynağa da ihtiyaç var’ noktasına gelindi. Hala hava kirliliği yaşayan şehirlerimiz mevcut. Alınan son kararlarla bu şehirlerde de hava kirliliği sorunun kısa zamanda çözüleceğini düşünüyorum.
Bu çalışmalar neticesinde abone sayısı da artacaktır. Tecrübelerinizden yola çıkarak sizce abone sayısı kaça çıkar?
Doğalgaz kullanımının 20 milyon konuta çıkacağını tahmin ediyorum. Türkiye’nin tüm kentlerinde doğalgaz kullanımını sağlamak için büyük bir çaba var. Geçen yıl iki tane daha ilde doğalgaz ihalesi yapıldı, bu yıl üç ilin daha ihaleye çıkarılması planlanıyor. Sonrasında 20 bin nüfusu geçkin büyük ilçelere doğalgazın götürülmesi hedefleniyor.
Son dönemde en yetkili ağızlardan doğalgaz kullanıcılarının daha ucuz kullanım sağlayacağı hususunda söylemler var sizin bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Türkiye Avrupa’da en çok doğalgaz ithalatı yapan ve kullanan ilk üç ülke arasında yer almaktadır. Bu durumda ürünü satın alırken pazarlık yapabilme gücümüzü artırıyor. Türkiye gazı ucuz temin edilebilirse nihai tüketicide doğal olarak bundan faydalanacaktır. En son İran’dan yaptığımız ithalatta bu husus gündeme geldi ve İran ileriye dönük ticaretin devamı noktasında, Türkiye lehine iyileştirmeler yapmak durumunda kaldı. Bu ve benzeri gelişmeler doğalgazın ucuzlamasını beraberinde getirebilir.
Son dönemde ortaya çıkan yeni kaynaklarda düşünüldüğünde doğalgazın ucuzlaması hususundaki beklentiler artacaktır. Diğer taraftan özellikle Akdeniz’de çıkan yeni kaynaklar oldukça dikkat çekici gelişmeleri de beraberinde getirdi. Kabaca bir bakışla bakıldığında, enerji kaynaklarının savaşlara neden olduğunu çokça ifade ederken, Akdeniz’deki kaynaklar, bugün itibari ile İsrail ile barışmamıza neden oldu diyebiliriz. Bu konudaki düşüncelerinizi alabilir miyiz?
Enerji, uluslararası arenada savaşların ve barışların en önemli sebepleri arasında yer almaktadır. İsrail ile ilgili konuya dönersek, İsrail ile yaşanan barışma sürecinde enerjinin payının büyük olduğu yönündeki düşünceye katılıyorum. İsrail bulduğu doğalgaz yataklarını ekonomik bir şekilde arz etmek için büyük çaba sarf ediyor. Bu gazın en ekonomik şekilde Avrupa pazarına ulaştırılmasının yolu da Türkiye’den geçmektedir. İsrail’de bu durumu değerlendirerek, Türkiye pazarında değerlendirmek veya Türkiye üzerinden ilgili pazarlara götürmek için çabalıyor. Bu durumun ülkemizin faydasına bir durum olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye ihtiyacı olan gazı farklı kaynaklardan temin ederek, enerji arz güvenliğini sağlayacağı gibi daha ucuz ürün elde edeceği düşünülebilir.
Temin edilen kaynağın daha sağlıklı tüketimi için doğalgaz depolama tesislerini artırmak için çalışmalarda devam ediyor. Bu durum sektörü nesil etkiler?
Depolama tesislerinin artışı ülkemizin bu konuda elini güçlendirir. Depolamanız yoksa borudan gelen gazla sınırlanmış oluyorsunuz. Depolamanız var ve bu depolama kapasitesi ülke ihtiyaçlarınızı uzun bir müddet karşılıyorsa eliniz güçlenir. Bu açıdan son dönemde depolama ile ilgili yatırımların arttığını görmek sevindirici bir durumdur.
Türkiye dışında da yatırımlar söz konusu, konu ile ilgili bir değerlendirme yapmanızı istesek neler söylemek istersiniz?
Yurtdışında yatırım konusunda çalışmalarımız var. Afrika’da üç ülkede yatırıma başladık, bu çerçevede yeni pazarlar konusunda araştırmalarımız devam ediyor. Yatırım yaptığımız ülkelerde gelişen bir pazar söz konusu ve ilerleyen dönemlerde yaptığımız bu yatırımların daha da önemli hale geleceği kanaatindeyim.
İran pazarı ile ilgili çalışmalarınız var mı?
İran pazarında jeneratör markamızla varız, zaten jeneratör ile hemen hemen dünyanın her yerinde varız. İran’da enerji yatırımları konusunda ise araştırma aşamasındayız. Ancak karlılık anlamında beklentilerimize karşılık bulamayacağımızı gördük, o nedenle beklemedeyiz.
Zor bir pazar olduğu söylenilebilir mi?
Haklısınız zor bir pazar. Hukuki altyapıların oluşturulmadı ya da mevzuatların oturmadığı ülkelerde bu işler zordur.
Akıllı Şebekeler Kongre ve Fuarı var sizde bu organizasyona konuşmacı olarak katılacaksınız. Konu ile ilgili bir değerlendirme alabilir miyiz?
Biz enerjinin elektrik üretimi, dağıtımı, ticareti, doğalgaz dağıtımı, ticareti gibi değişik alanlarında faaliyet gösteriyoruz. Elektrik dağıtımında 2 milyonun üzerinde abonemiz, doğalgaz dağıtımında da aynı şekilde 2 milyonun üzerinde abonemiz var. Abonelerimize hızlı ve kaliteli hizmet vermek gibi bir amacımız var ve bu noktada teknoloji seçimi oldukça önemli. Bu anlamda akıllı teknolojiler olmasaydı gerekli iyileştirmelerin yapılması mümkün olmazdı. Bu verimliliği ilgilendiren çok önemli bir konudur.
Akıllı teknolojileri kullanırken yaşadığımız sorunlarda var. Bunun en önemlisi teknolojilerin birbirine entegrasyonu oldu. Bunun dışında insanların sürdürülebilir bir çevrede yaşaması ve hizmeti hızlı bir şekilde alması noktasında akıllı teknolojiler önemli roller üstlendi. Bu açıdan bakıldığında akıllı teknolojilerin hangisinin seçileceği önemli bir durum olarak karşımıza çıktı. Teknolojilerin hızlı bir şekilde eskimesi ve bu eskime nedeni ile yeni yatırımların yapılacak olması oldukça büyük maliyetlerle karşılaşmamıza neden oluyor. O açıdan teknolojinin uzun yıllar kullanabilmemiz seçim konusunda önemli bir kriter haline geliyor. Bu yönde de beklentilerimiz var. Özellikle kullanılan ürünlerin yazılımları hususu bazen bizim ürün çeşitliliğimizi engelliyor. Bu konunun halledilmesi ürünlerin sistem içerisinde kalma süresini artıracağı gibi tüketicinin de bu çerçevede bu maliyetlerden kaçınmasını sağlayacaktır. Bütün bu hususlar, ürünlerin yerli yapılması ihtiyacını da beraberinde getirmektedir. Tüm bu konuların tartışılması ve daha sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için gerçekleştirilen bu tür uluslararası fuarlar ve kongreler önemlidir. Bu nedenle gerçekleştirilecek olan Akıllı Şebekeler Kongre ve Fuarı’nın faydalı geçmesini temenni ediyorum.