Gelecek on yıl Senegal açısından gelişim dönemi olacaktır

LAS Dakar Havalimanı İşletmeciliği Genel Müdürü Aşkın Demir:

Gelişen Senegal ekonomisi, Türkiye Senagal ticari ilişkilerine de yansıyor. Gelişen ticari ilişkiler çerçevesinde Las Dakar Havalimanı’nı hayata geçiren firmalarımız, işletmesini de üstlenmiş. Hem ticari ilişkilerin geleceği hem de havalimanının etkinliği ile ilgili görüşlerini almak için bir araya geldiğimiz LAS Dakar Havalimanı İşletmeciliği Genel Müdürü Aşkın Demir, sorularımızı yanıtladı.

Türkiye Senegal ticari ilişkileriyle ilgili gözlemlerinizi alabilir miyiz?

2018 yılından itibaren iki ülke ticari ilişkilerinde güçlü bir iyileşme olduğunu görüyoruz. Resmi ve gayri resmi olarak karşılıklı üst düzey ziyaretlerinin bu ilişkilerin gelişiminde önemli bir payı olduğunu görüyoruz. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Senegal’e üç defa ziyarette bulundu. Yine Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall Türkiye ziyaretlerinde bulundu. Bu görüşmelerin hepsinde karşılıklı iş adamları bulundular. Çok pozitif mesajlar verildi ve iş adamları tarafından ilgi sürekli arttı. Sadece inşaat değil, ticaret, işletme veya restoran gibi birçok alanlarda Türk girişimcileri görüyoruz. Yeni Dakar Büyükelçisi Hatice Nur Sağman atandığında bir toplantı yapıldı ve Senegal’de 40’tan fazla Türk yatırımcısı olduğunu gördük. Bu çok önemli bir gelişmedir.

Türkiye, Afrika pazarıyla ilgili 75 milyar Dolarlık bir hedef belirledi ve Afrika pazarında en önemli pazarın Senegal olduğuna vurgu yaptılar. Potansiyel açısından bakıldığında bu hedeflere ulaşabilir miyiz?

Senegal’i sadece tek bir ülke olarak görmemek gerekiyor. Senegal Batı Afrika’nın bir nevi merkezi konumundadır. BM, Avrupa Birliği’ne kadar birçok kurumun merkezi Senegal’dedir. Bunun altında yatan neden ise Senegal’in siyasi ve güvenlik açısından ön plana çıkmasıdır. Bu durum Afrika ticaretinin de Senegal üzerinden olmasını sağlıyor. Bu nedenle çevre ülkelerde Senegal üzerinden ithalat veya ihracat yapıyor. Dolasıyla Senegal’i tek bir ülke olarak değil, en az 10 ülke olarak görmemiz gerekiyor. Bu açıdan Senegal’de bu potansiyel mevcuttur.

Bu durum hava kargo alanına da yansıyor mu?

Hava kargoda Dakar Havalimanı kendi bölgemizin bir ağı şeklinde çalışıyoruz. Uzak Doğu veya Avrupa’dan gelen kargoların büyük bir kısmı havalimanımıza geliyor. Şuanda ithalat kargomuzda bir düşüş var bunun nedeni de çevre ülkelerdeki ithalatın düşüşüdür. Onların kargo ihtiyacının düşüşü bizim havalimanımızı etkiliyor. Yakın bir zamanda Dubai ile bir anlaşma imzaladık. Onların burada liman yatırımları bulunuyor. Limanın ihtiyaçlarını hava kargo yoluyla çözmek için bizimle bir anlaşma imzaladılar. Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI ) tarafından 2022 yılında kendi sınıfında Afrika’nın en iyi havalimanı seçildi. En beğenilen ve en temiz havalimanı seçildik. Burada birçok sistemi kurabildik. Yine ortaklarımızdan Summa, Afrika’da üç havalimanı işletmektedir. Bu durumda Türklere karşı olan güveni gösteriyor. Çünkü Türk firmalar Afrika’da verdiği sözleri hep yerine getirmiş ve işletmeye başladığımız andan itibaren de havalimanını daha aktif hale getiriyoruz. Bu iki özelliği bir arada bulmak kolay bir şey değildir.

Dakar Havalimanında inşaat yarım bırakılmıştı sanırım?

Dakar Havalimanı’nın inşaatını bizden önce bir ortaklık üstlenmiş fakat inşaatını bitirememiş. Biz devraldığımızda havalimanını 8-10 ay içerisinde işletme aşamasına getireceğimizi taahhüt etmişiz. Verilen sözümüze kimse inanmamış fakat verilen söz yerine getirilerek açılışı yapıldı. Dolayısıyla havalimanını işler hale getirmek bizim ortaklığımıza nasip olmuş böylelikle Senegal devleti de işletme hakkını bize verdi.

Yolcu sayısı açısından baktığınızda gelinen noktayı aktarır mısınız?

Pandemi nedeniyle maalesef 2019 yılını referans olarak alıyoruz.  2019 yılına kadar gayet iyi bir gelişme yakalamıştık. Pandemi döneminde maalesef sıfıra indik. 2022 yılında ise 2019 yılını %5 aşarak 2.600 000 yolcuya ulaştık. 2023 yılının Ocak ayında yine bir artış yakalandı ve bu yılın sonunda 3 milyon yolcuya ulaşacağımızı düşünüyoruz. Yolcu olarak geliştik. Dakar Havalimanı’na rakip olarak görülen havalimanlarını yolcu sayısında geçmiş olduk. Önümüzdeki hedef bizden sonrası en büyük rakibimizi yakalamak ve 12 milyon yolcuya ulaşmaktır.

THY’larıyla görüşmeleriniz oluyor mu?

THY’ları bizim en değerli müşterilerimizden biridir. Haftanın her günü uçuşları bulunuyor, ayrıca kargo uçuşları da yapıyorlar. 2023 yılı Mart ayı itibariyle İstanbul Dakar direk uçuşları başlatacaklar. Şuana kadar aktarmalı uçuşlar yapıyorlardı. İstanbul zaten havalimanında dünyanın önemli bir ağı haline geldi. Bizim açımızdan da önemli bir bağ olacaktır.

Senegal halkının Türklere karşısı ilgisini aktarır mısınız?

Senegal’e geldiğimde herkes 2002 Dünya Kupasında Türkiye, Senegal’i eledi diyorlardı. Çünkü futbol Senegal açısından çok özel bir yere sahip. Türkiye’de kırktan fazla Senegalli oyuncu var. Bunun yanında bir din birliği söz konusu, Senegal halkı Müslümandır. Bu açıdan Türkiye’ye karşı büyük saygıları var. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Senegal ziyaretleri de halkın ilgisini arttırıyor. Bu açılardan baktığınızda Türkiye’ye karşı sevgi ve saygıları var.

Dakar Stadyumu açılışında da Türkiye’ye karşı ilgilerini görmüştük.

Evet, açılışa Cumhurbaşkanı, dönemin TFF Başkanı ve Limak adına Nihat Özdemir ve Summa katılmıştı. Summa İnşaat’ın yaptığı stadyum hem halkın hem de devletteki görevliler sürekli dile getiriyor. Stadyumu Türkler yaptı ve söyledikleri tarihte bitirdiler, diyorlar. 

Senegal’in ekonomik gelişimi açısından bakacak olursak neler söyleyebilirsiniz?

Senegal’de ihracata yönelik bir ekonomi söylersek tarım ürünleri ve deniz mahsulleri ve turizm sektöre ön plana çıkıyor. Bu alanlarda 2019 yılından itibaren devletin hazırladığı bir kalkınma programıyla çok hızlı bir gelişim başladı. Bugün Senegal’in kuzeyinde önemli tarım alanlarına büyük yatırımlar geldi. Ayrıca turizm alanında da otel yatırımları sürüyor. 2019 yılında Senegal’de doğalgaz ve petrol kaynakları bulundu. Bunların 2024 yılında aktif hale gelmesi planlanıyor. Bu açıdan bakacak olursak gelecek on yıl Senegal açısından gelişim dönemi olacaktır. MART2023