Güney Afrika’nın Türkiye’deki en büyük yatırımı Mutlu Akü’dür
2013 yılı sonu Güney Afrikalı Metair’e satışı gerçekleştirilen Mutlu Akü Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ülkemizdeki en önemli yatırımlarından biri oldu. Satın alma sonrası ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam eden Mutlu Akü’deki güncel gelişmeleri değerlendirmek için bir araya geldiğimiz Mutlu Akü CEO’su Deniz Şeker, önemli açıklamalarda bulundu.
Mutlu Akü’yü Güney Afrikalı Metair Grubu satın aldı. Öncelikle Metair Grupla ilgili bilgi verir misiniz?
Metair Grubu merkezi Güney Afrika’da olan otomotiv yan sanayi ve enerji depolama sistemleri üreten bir şirkettir. Bu konuda iki ayrı iş kolu gibi düşünebiliriz. Bir tanesi sadece Güney Afrika Cumhuriyeti özelinde otomotiv yan sanayi işi ile meşguller. Otomotiv yan sanayi alanında her şeyi kendi bünyelerinde üretiyorlar. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkeyle gümrük birliği anlaşmaları sebebiyle oldukça ucuz fiyatlara üretim yapabiliyorlar. Bu nedenle yan sanayinin birçoğu Güney Afrika’da üretim yapıyor. Bunun dışında ikinci iş kolları olan enerji depolama işlerinin büyümesidir. 2008 yılı küresel krizde Metair Grubu yönetimi zarar etmeyen Güney Afrika kökenli akü şirketini fark ediyorlar. Bunu gördükten sonra işi biraz daha profesyonel hale getirerek bir daha zarar görmemek adına dünya çapında enerji depolama şirketleri satın alıyorlar. Bunların da en büyüğü Mutlu Akü’dür. Mutlu Akü haricinde üç ülkede, Romanya, Kenya ve Güney Afrika’da firma satın alarak sektördeki gelişimine devam ettirdi.
Grup yönetiminin Türkiye’ye yaklaşımı nasıl?
Mutlu Akü bütün grubun en büyük şirketidir. Dolayısıyla yönetim kurulu başkanımızda Metair Grubu’nun CEO’sudur. Kendisi Güney Afrika kökenlidir. Bunun dışında iki tane bağımsız Türk yönetim kurulu üyesi, 2 tane de Metair Grubu yönetim kurulunda olup burada da yönetim kurulunda bulunan direktörlerimiz var. Kısacası yönetimimizde 3 Türk ve 3 tane de Güney Afrika kökenli vatandaşlardan oluşmaktadır. Genelde yönetim kurulu toplantıları Mutlu Akü binasında gerçekleşmektedir. Fakat Covid nedeniyle doğal alarak online şeklinde gerçekleştiriyoruz. Türkiye’ye yaklaşımları çok pozitiftir. Burada Mutlu Akü’ye sahip olmaktan da sürekli mutlu olduklarını ifade ediyorlar. Bizim temel sıkıntımız, 2014 yılından itibaren Türkiye’de çok fazla travmatik olaylar oldu. Bu durum yatırımcılarımız etkiledi fakat Türkiye’ye karşı olumlu görüşleri halen devam etti. 2016 yılında darbe girişimi oldu, 2018 yılında döviz kurlarında hızlı artış oldu, 2020 pandemi başladı ve halen devam ediyor. Dolayısıyla Mutlu Akü’yü satın aldıktan sonra çok sıkıntı yaşadılar ama yine de pozitif görüşleri devam ediyor. Hatta bütün grubun içinde en büyük yatırımı Mutlu Akü’ye yapmaya devam ediyorlar.
Güney Afrika Cumhuriyeti ile Türk şirketlerinin ortak yatırımlar yapabilecek potansiyel var deniliyor. Siz bu görüşe katılıyor musunuz?
Ben Koç Holding’te de görev aldım. Arçelik’te görev aldım. Güney Afrika’ya yapılan en büyük Türk yatırımı Arçelik’e aittir ve oradaki Defy şirketini satın aldı. Güney Afrika’nın da Türkiye’deki en büyük yatırımı Mutlu Akü’dür. Her ikisinde de yer almış biri olarak çok benzer şekilde firma evliliklerinin yapılabileceğini düşünüyorum. 1999 yılında Türkiye Güney Afrika ticaret hacmi 275 milyon Dolar iken 2000’li yıllarda 222 milyon Dolar’a kadar düşmüş. Okuduğum kadarıyla bu rakamların düşmesinin sebebi Güney Afrika’daki yüksek işsizlik oranı. 2014 yılına geldiğimizde ticaret hacmi 2 milyar Dolar’a yaklaşıyor. Yükseliş trendi sürekli devam etmiş. 2019 yılında pandemiyle birlikte tekrar 1.3 seviyelerine kadar düşmüş durumda. Benim kendi gözlemim 2025 yılına kadar tekrar 2 milyar Dolarlık ticaret hacmine ulaşabiliriz. Çünkü gümrük birliği anlaşması bize bu imkanı veriyor.
Cumhurbaşkanı’nın Güney Afrika ziyaretlerinin ticari ilişkilere etkileri ile ilgili gözlemleriniz?
Cumhurbaşkanı 2 defa Güney Afrika’ya gitti. Güney Afrika’ya her gittiğinde yeni iş kollarıyla ilgili gümrük anlaşmaları yapıldı. Dolasıyla Cumhurbaşkanı da bu rakamların artması için çalışmalar yapıyor. Fakat iki tarafında en büyük sorunu gelişmekte olan ülkeler olmalarıdır.
Türk iş adamları Güney Afrika’yı onlarda Türkiye’yi pekiyi tanımıyorlar.
Doğrudur. Ne biz oradaki ticarete hakimiz, ne de onlar Türkiye’deki ekonomiyi biliyorlar. Şuanda iki tarafta birbirini tanımıyor. Bu konuda bize bir görev düşerse elimizden geleni yaparız. Türkiye’nin temel amacı karşılıklı bir faydayı oluşturmaktır. Bu iyi anlatıldığında ve doğru iş bulunduğunda şirket evliliklerinin yapılmasını engelleyecek hiçbir şey yok.
Otomotiv sektöründe bir dönüşüm var, elektrikli araçla ilgili yatırımlar var. Mutlu Akü olarak bu dönüşüme hazır mısınız?
Metair Grubu olarak bu soruya cevap vermem gerekiyor. Metair Grup olarak Romanya’da satın aldığımız bir firmamız var. Bu şirket tamamen bu dönüşüme hazırlanan bir şirkettir. Dolayısıyla bizde geleceği elektrikli araçlarda gördüğümüz için hazırlıklarımızı yapıyoruz.
Güney Afrika’da küresel otomotiv yatırımları var mı?
Şuanda bilinen bütün firmaların fabrikaları mevcuttur. Mercedes, Ford, Volkswagen gibi büyük firmaların yatırımları mevcuttur. Dolayısıyla sektördeki dönüşümü birebir görüyorlar.
Türkiye’de de yerli araç için kolları sıvadık. Bu gelişmeleri siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye’nin yerli araç konusunda attığı adımı büyük bir fırsat olarak görüyorum. Her ne kadar yerli araç dediğimiz yatırım dış destekli başlayacaksa da bunun büyük bir fırsat olacağını düşünüyorum. Aklımda sadece tek bir soru var. Bu tür yatırımlarda başarıya ulaşmak için her zaman ihracatı hedef almanız gerekiyor. Ürettiğiniz aracı ihraç ettiğiniz sürece başarıya ulaşabilirsiniz. Dolayısıyla ben ilk iki üç yıl büyük bir başarı beklenmemesi gerektiğini düşünüyorum. Fakat oluşuma devletin destek vermesi gerektiğini düşünüyorum. Bunun için TOGG’la çalışan firmalara da destek olunması gerektiğini düşünüyorum. Bu yatırımların mutlaka artısı olacaktır, Türkiye otomotiv sektöründen çok fazla fayda görmüş durumda. Yıllardır ihracatta ana iş koludur. Dolayısıyla yerli olarak da başarı yakalanabilir.
Mutlu Akü olarak savunma sanayideki çalışmalarınız devam ediyor mu?
Savunma sanayi çalışmalarımız devam ediyor. Aselsan’la yaptığımız çalışmalar var. Roketsan’la çalışmalarımız devam ediyor.
Mutlu Akü açısından bakacak olursak Türkiye’de pazarın neresinde ihracatta neler yapıyorsunuz?
Mutlu Akü 80 ülkeye ihracat gerçekleştiren bir firmadır. Çok farklı coğrafyalara ihracat yapıyoruz. Kuzey Amerika’dan Çin’e, Afrika’nın her noktasına, Hindistan’a, Ortadoğu’nun her ülkesine, Avrupa’ya kadar ihracat yapıyoruz. Türkiye’de üretilen 100 araçtan 80’ninde Mutlu Akü olarak yer almaktayız. Bunlar büyük rakamlar. Türkiye pazarının devi Mutlu Akü’dür.
Pandemiyle birlikte otomotiv sektöründe üretim sorunları yaşandı. Bu durum sizi etkiledi mi?
Pandeminin başı bizi etkiledi. Bu da bizim önlemlerimiz nedeniyle oldu. Çalışanlarımızı riske atmamak için vardiyalarda değişiklikler yaptık. Otomotiv sektöründeki duruş bizi etkilemedi.
Gelecek açısından Mutlu Akü olarak neler söyleyebilirsiniz? Biz hem Metair Grubu hem de Mutlu Akü olarak bir yandan geleceği takip ediyoruz bir yandan da günün ihtiyaçlarını tespit ediyoruz. Sadece araçların aküleri değil, Telekom aküleri gibi yeni alanlara yöneliyoruz. Dolayısıyla yeni geleceğin hızlı geldiğinin çok farkındayız. Bunun içinde yeni yatırımlarımız sürekli olacaktır. Mutlu Akü’yü izlemeye devam edin. EYLÜL2021