Senegal Ulusal Stadyumu bölgenin en modern stadyumudur.

2010 yılından bu yana Ekvator Gine’si, Senegal, Kongo Cumhuriyeti, Ruanda, Nijer ve Benin gibi ülkelerde aktif olarak çalışan Summa İnşaat; konferans merkezleri, oteller, spor kompleksleri, kamu binaları, üniversiteler, havalimanı ve tren istasyonları gibi projeleri taahhütlerini zamanında ve kaliteden ödün vermeden hayata geçirerek, sadece çalıştığı ülkelerde değil tüm kıtada kendini kabul ettirmiştir. Hayata geçirilen projelerden Ekvator Gine’si ve Senegal Kongre Merkezleri ENR özel jürisi tarafından global değerlendirmede kültürel kategoride birincilik ödülü almayı başarmış. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açılışını gerçekleştirdiği Senegal Ulusal Stadyumu’nun açılışı sonrası bir araya geldiğimiz Summa İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fatih Bora, elli bin seyirci kapasiteli stadyum ile ilgili bilgileri aktarırken, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geleceği ile ilgili de değerlendirmelerde bulundu.

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Senegal’i ziyaret etti ve Dakar’da sizin yaptığınız stadyum projesi ile büyükelçilik binasının açılışları oldu. Yapılan ziyaretle ilgili gözlemlerinizi aktarır mısınız?

Cumhurbaşkanı Senegal’de çok sıcak karşılandı zaten Türkiye Senegal ilişkileri açısından bakacak olursak ikili ilişkilerin çok yoğun olduğunu göreceksiniz. Bu açıdan yapılan ziyaretin de çok sıcak ve iyi geçeceğini tahmin ediyorduk, öyle de oldu. Stadyum açılışı birçok devlet yetkilisinin katılımıyla gerçekleşti. Açılışa, onur konuğu olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo, Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame, Liberya Devlet Başkanı George Weah ve Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow da katıldı. Aynı zamanda büyükelçilik binasının açılışını gerçekleştirdik. Çok anlamlı ve güzel bir ziyaretin gerçekleştiğini düşünmekteyiz. Bu çerçevede ilişkilerin iki ülke ekonomisine olumlu katkıları olacağını düşünüyoruz.

Yapılan ziyarette bakanlıklar arasında ikili anlaşmalar gerçekleşti. Bu anlaşmalarla iki ülke ticaretinde bir artış yaşanır mı?

İki ülke arasında pozitif bir enerji olunca her ziyarette de ilişkilerin daha derinleşmesi adına çalışmalar yapılıyor. Bu anlaşmalarla birlikte iki ülke ekonomik ilişkileri daha derinleşecek ve gelişecektir. Bu potansiyel iki tarafta da mevcuttur.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, pandemiye rağmen iki ülke ticaret hacmini 540 milyon dolara çıktığını ve daha fazla arttırmamız gerektiğine vurgu yapıyor. Ekonomi açısından Senegal’de böyle bir potansiyel var mı?

Senegal tarafında çok büyük potansiyel bulunuyor. Şuanda iki devlet kendilerine ekonomik hedefler belirlediler, bu hedeflerin kısa zamanda gerçekleşeceğini düşünüyorum. Bugün Summa İnşaat, Senegal’de iş yapıyor, yarın başka bir Türk müteahhit firması bölgede iş yapacaktır. Önemli olan iki ülke arasındaki mekanizmayı çalıştırmaktır. Bu çalışma başladı ve hızla da gelişeceğine inanıyorum.

TİKA’da Senegal’de çok fazla proje gerçekleştirdi. TİKA’nın yaptığı projelerle Senegal halkı Türkiye’ye nasıl bakıyor?

TİKA’nın yaptığı projeler mutlaka olumlu yansıyor. Kimsenin gitmediği bölgelere TİKA gidiyor. Birebir insanlara dokunuyorlar, onların sorunlarını çözüyorlar. İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlayacak projelere imza atıyorlar. Bu durum gelecekte de hatırlanacağımızın bir göstergesidir.

Senegal’de havalimanını da işletiyorsunuz. Havalimanında istediğiniz başarıyı yakalayabildiniz mi?

Senegal havalimanı bölgede en fazla potansiyeli olan havalimanlarından bir tanesidir. Pandemi etkisinin azalarak 2019 rakamlarına ulaşmayı bekliyoruz. Bu hedeflere ulaşmak için havayolu şirketleriyle de görüşmeler yapıyoruz.

Senegal’de 50 bin kişilik yaptığınız stadyumla ilgili bilgi verir misiniz?

Senegal Stadyumu bölgenin en büyük ve en yeni stadyumudur. Çok iyi bir stadyum oldu. Senegal sosyal medyasında çok olumlu yorumlar okuduk. 2022 yılı Senegal futbolu açısından da önemli bir yıl oldu çünkü Afrika Uluslar Kupası’nı 2022 yılında Senegal milli takımı kazandı. Böyle bir kupanın üzerine stadyum açılışının yapılması da çok güzel bir gelişme oldu. Son derece modern bir stadyum yaptık, 17 ay gibi çok kısa bir sürede inşa edildi. Covid sorunlarına rağmen biz inşaatı devam ettirmeyi başardık. Bu noktada ekibimiz de çok iyi bir performans gösterdiler. İçindeki müze, salonlar ve terasıyla bölge ülkelere de örnek bir stadyum yaptığımızı düşünüyoruz. Açılışında da Cumhurbaşkanımızın oluşu, Afrika ülkelerinden liderlerin gelişi, FİFA Başkanının oluşu çok etkili oldu. Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ve Cumhurbaşkanı Erdoğan açılışı birlikte yaptılar.

Afrika bölgesinde şuanda yapmakta olduğunuz projeler nelerdir?

Summa İnşaat olarak Ruanda’da bir stadyum projesi üstlendik, Nijer’de 180 km yol şantiyemiz var, Gana’da da bir kongre binası inşaatımız olacak, ayrıca Sierra Leone’de yeni bir havalimanı inşaatı yürütüyoruz. Yap-işlet-devret yöntemiyle yapıyoruz ve 2022 yılı sonunda bitirmeyi hedefliyoruz.

 

Moldova’da da projeler yürütüyorsunuz. Şuanda Rusya Ukrayna savaşı var. Bu durum Moldova’yı nasıl etkiliyor?

Ukrayna’da ki savaş Moldova’yı da olumsuz etkiliyor. Politik olarak da etkiliyor, çünkü Moldova’da da Avrupa yanlı düşünen siyasetçiler var. Ayrıca Ukrayna’dan gelen mültecilerde ekonomiyi etkiliyor çünkü Moldova çok büyük bir ülke değil bu yüzden de etkisi çok büyük oluyor. Mülteci sorunu, genel belirsizlik, savaşın sıçrama ihtimali de her ülkenin tek başına altından kalkabileceği bir durum değil.

 

Rusya pazarından uluslararası firmalar çekilince bir tek Türk firmaları bölgede etkin olarak kaldı. Savaş sonrası Türk firmaları bölgede daha etkin olabilir mi?

Türk firmalar mutlaka Rusya’da etkin olacaktır ancak öte yandan da Pazar küçülecektir. Yaptırımlara rağmen nasıl bir çalışma imkanı olacak o da ayrı bir soru olacaktır. Hem şartlar hem de ekonomik tercihler nedeniyle zor bir süreç olacaktır.

 

Moldova’da bu dönemde yeni projeler ortaya çıkabiliyor mu?

Şuanda Moldova’da bir hastane yatırımımız var. Onun dışında işletmelerimiz devam ediyor. Moldova’nın geleceğiyle ilgili şuanda belirsizlik hakim. Avrupa Birliği ile ilgili yeni şartlar oluşabilir.

Summa İnşaat açısından 2022 yılıyla ilgili hedefleri aktarır mısınız?

2022 yılında elimizdeki projeleri layıkıyla bitirmeyi hedefliyoruz. Çalıştığımız alanlarda büyümeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda iş geliştirme çalışmalarımız devam ediyor. Bunun dışında Nijer ve Gana’da madencilik alanında projelerimiz var, 2022 sonu itibariyle bu alanda güzel gelişmeler bekliyoruz.MAYIS2022