Türkiye’de Sağlık Bakanlığı GMP sertifikasına sahip olup sadece takviye edici gıda üreten tek firma TAB İlaç’tır

Takviye edici gıda sektörünün pandemi ile beraber artan gelişim seyri memnuniyet verici olmakla beraber, merdiven altı diye tabir edilen üretim ise sektörün geleceğini tehlikeye atıyor. Son dönemde bu alanda yaptığı yatırımlarla dikkat çeken Tab İlaç 2020 yılında kurduğu üretim tesisi ile sektördeki yerini güçlendirdi. Yapılan yatırım ve sektörün geleceği ile ilgili görüşlerini okuyucularımız ile paylaşan TAB İlaç Yönetim Kurulu Başkanı Aytekin Pahsa, sektörün daha sağlıklı ilerleyişi için önerilerde bulundu.

TAB ilaç bir aile şirketi olarak bugün çok sayıda başarıya imza atıyor. Bu başarı hikâyesini sizden dinleyebilir miyiz?

Ben 25 yıldır ilaç sektöründeyim her kademede profesyonel olarak çalıştım. Uzun yıllar ilaç sektöründe yöneticilik yaptıktan sonra kendi şirketimi kurmak istedim. Bu arada en büyük destekçim olan Eşim Elif Pahsa’da tıp fakültesi mezunudur, doktor olarak 15 sene aktif hasta baktı. Daha sonra ilaç sektörüne geçiş yaparak çok uluslu firmalarda çalıştı.  Kendisi takviye edici gıda alanında fitoterapi, medikal estetik uzmanlığı, fonksiyonel tıp, bütüncül tıp alanlarında eğitimler aldı. Şirketimizi TAB İlaç olarak 2011 yılında kurduk. Takviye edici gıda alanında besin destek ürünlerini çalışmaya başladık. Ayrıca bir de Sağlık Bakanlığı ruhsatlı ilaç olan çok eski bir ürünü çalışmaya başladık.

Takviye edici gıda alanı çok zor bir pazardır. Türkiye’de irili ufaklı 300’ün üzerinde firma var. Bunların arasında sıyrılmak kolay değildir. Her yıl 100 firma kurulur ancak bir iki tanesi ayakta kalabilir, rekabetin yüksek olduğu bir alandır. Biz bu alana girerken bilgi birikimimize, deneyimimize ve bu alandaki çalışmamıza güvenerek bugünkü noktalara geldik. Şirketimizin en önemli yapı taşlarından bir tanesi 2015 yılında anonim şirketi olduktan sonra kendi markalarımıza yaptığımız ciddi yatırımlardır. Bugün ürünlerimiz bulundukları pazarlarda pazar lideri ya da ilk 3’ün içerisindedir. Ekim 2020’de İstanbul- Esenyurt’da üretim tesisimizi kurduk. Şuan Türkiye’de kendi markalarını üretebilme yeteneği olan ve 127 kişinin çalıştığı bir şirket haline dönüştük.

Üretim tesisiniz hakkında bilgi verir misiniz?

TAB İlaç olarak, kendi fabrikamızda üretim yapma isteğimiz hep vardı. Biz fabrikamızı kurmadan önce yıllık 1 milyon kutunun üstünde dışarda fason üretim yaptırıyorduk. Bunun önemli zorlukları vardı. Fabrikamızı kurma amaçlarımızdan bir tanesi kendi üretim ihtiyacımızı en kaliteli şekilde karşılamak ve dünyaya açılmak. 2019 yılında fabrika kurma kararı aldık. 2020 yılında pandemiye rağmen projeye start verdik. Üretim Tesisimiz Kasım 2020’de faaliyete başladı. İyi Üretim Uygulamaları (GMP) ve İyi Laboratuvar uygulamaları (GLP) kurallarına uygun olarak dizayn edilen tesisimizde ilaç kalitesinde vitamin, mineral ve destek ürünlerinin üretimi yapılmaktadır. Konvansiyonel tüm ürünleri yapabilecek alt yapımız var. Dünyadaki ve ülkemizdeki en son teknolojiye sahip makineleri getirerek; 6500 metrekare kapalı alanda kalite kontrol laboratuvarı, mikrobiyoloji laboratuvarı, Ar-Ge ve proje laboratuvarları ile yumuşak kapsül, sert bitkisel kapsül, tablet, film kaplı tablet, toz ve likit saşe, şurup ve damla üretim hatlarımız var.

Tesisin kapasitesi şuan yıllık tek vardiyada 15 milyon kutu üretim olarak planlandı. Yalnızca TAB İlaç ürünleri üretilmekle kalmayıp, yerli ilaç firmalarına ve yurtdışı markalarına da üretim yapacak şekilde oluşturuldu. Şuan üretim tesisimizi diğer firmaların da fason üretimine açtık. Sektörün önemli firmalarıyla anlaşmalar yaptık, fabrikamıza teveccüh gösterdiler ve takviye edici gıda ürünlerini tesisimizde ürettirme kararı verdiler. Fabrikamız 2022 yılında yıllık 7 milyon kutu üretimle yüzde 50 kapasiteye ulaşacaktır.

Tesis nasıl bir farklılık yaratıyor sektörde?

Şuan Türkiye’de Sağlık Bakanlığı beşeri ilaç üretme izni olup ilaç üretmeyi tercih etmeyip takviye edici gıda üreten tek fabrikayız. TAB İlaç olarak, 21 Haziran 2021 tarihinde Sağlık Bakanlığı İyi Üretim Uygulamaları (GMP) sertifikasını almaya hak kazandık. Bizim altyapımız Türkiye’de birçok ilaç üreticisi firmada var bu kalite sistemini onlarda işletiyorlar ama onlar sadece ilaç üretiyorlar.  GMP sertifikası şuan dünyada en geçerli kalite sistemidir. Biz İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü GMP dairesine başvurarak kalite sistemimizi onaylattık ve sertifikamızı aldık. Bu sertifikayla istesek ilaç üretebiliyoruz ama biz bu kalite sistemiyle sadece takviye gıda üretiyoruz. Şunu belirtmemde yarar var, biz bütün üretim prosesimizin tamamını GMP standartlarında belgeleyerek bu tesisimizde gerçekleştiriyoruz. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı GMP sertifikasına sahip olup sadece takviye edici gıda üreten tek firma TAB İlaç’tır. Bundan gerçekten gurur duyuyorum firmam adına.

Kaç ürününüz var? Yakında yeni ürün çıkaracak mısınız?

Şuan 45 ürünümüz var, onaylarını aldığımız 20 tane daha ürünümüz olacak. Bu yıl sonunda ürün sayımız 65’in üzerinde olacaktır. 2022 yılında ürün sayımız 100’ün üzerine çıkacak. Yeni marka çalışmalarımız da var yakında yeni isimlerle ürünlerimiz çıkacak. Bizim genel olarak ürünlerimiz hem koruyucu hem de mevcut hastalıklarda tedavi edilebilme sürecinde destekleyici etkinlik sunuyor.  Amacımız sağlıklı olanı korumak ve sağlığın bozulmasını engellemektir. Göz sağlığına yönelik çok güzel bir göz ürünümüz geliyor. Özellikle yaşlanmayla beraber gözlerde ortaya çıkan retinal hasarların önlenmesi amacıyla kullanılabilecek bir ürün dizayn ettik ve gerçekten eşsiz bir ürün oldu. Bunun dışında çıkacak ürünlerimiz arasında lokal etki gösteren çok güzel pastiller var. Biz Omega 3 ile yola çıkmıştık. Bu konuda oldukça geniş bir çatı markamız var. Bu marka altında farklı alana hitap edecek Omega 3 ürünleri geliştirdik.  Bunlardan bir tanesi özellikle DHA içeren yani Omega 3’ün özellikle beyin ve göz sağlığını etki eden formülasyonu idaha yüksek oran içeren bir ürün olacak.  Türkiye’de böyle bir ürün yok.  Buradaki amacımız özellikle beyin sağlığının desteklenmesidir yaşlanma sürecinde çok gerekiyor. Son 20 yıldır Alzheimer, Demans, Parkinson gibi hastalık popülasyonu çok arttığını görüyoruz. Bu alanda koruyucu etki sağlayacak bir Omega 3 olduğunu söyleyebilirim.  Magnimore markası ile magnezyum takviyeleri arasında en önde gelen firmalardan biriyiz. Çok inovatif bir magnezyum ürünümüz var. Bir porsiyonda en yüksek elementer magnezyumu suda çözülen hale getireceğiz bu ürünümüzü önümüzdeki ay pazara çıkaracağız. Bu tarz ürünlere yatırım yaptık ve yakın bir zamanda piyasaya çıkaracağız.

Sektörünüz hakkında bir değerlendirmede bulunur musunuz? 

Pandemiyle birlikte gıda takviyelerine olan ilgi arttığından pazar giderek büyüyor. Ülkemizde takviye edici gıda üreten 100’ün üzerinde firma var. Bunlardan sadece 6 firma layıkıyla üretim yapıyor. Bunların yanında ne yazık ki bu ranttan pay alma hırsıyla bu işe giren merdiven altı tabir ettiğimiz denetimsiz üretim yapan yerler de mevcut. Bu layıkıyla üretim yapan firmalar GMP koşullarında üretim yapıyoruz diyorlar ama merdiven altı firmalarda GMP koşullarında üretim yapıyoruz diyorlar. Bu cümle suiistimal edilebilir bir cümle ve tüketiciyi yanıltmaya yöneliktir. Bunun önlenmesi hem tüketicinin korunması hem de haksız rekabetin ortadan kalkması açısından önem taşıyor.

Ben iş ortağımız olarak gördüğüm bu 6 firmaya çağrıda bulunuyorum. TAB İlaç olarak iyi üretim uygulamaları GMP sertifikası alarak kalitemizi onaylattığımız gibi, sizlerde bu sertifikasyon sürecine girin kalitenizi onaylatın. Tabii bu belgenin alınması kolay değil üreticilere ek maddi yükler getiriyor, her şeyi regülasyona göre uygun yapıp kanıtlamanız gerekiyor bunlar hep maliyettir. Bu belgeyle üretilen her ürün kontrol altındadır. Yaptığınız her şey kayıt altına alınır. Bu sonuçta üreticileri belli standartlarda üretim yapmaya iterken tüketicileri de sahte ve tehlikeli ürünlerden koruyacaktır.

Takviye edici gıda alanı suiistimale çok açık bir pazardır. Bir ürünün hammaddesi güvenilir olması, doğru üretilmesi ve doğru şekilde pazarlanması gerekiyor. Bunlar olmadan bir ürünün marka olması, yüksek oranda satışlara ulaşması ya da insanların sağlıklı yaşama isteğine katkı sağlaması mümkün değildir. Takviye edici gıda sektöründe denetimlerin sıklaşması ve merdiven altı üretimle mücadele edilmesi sektöre katkı sağlayacaktır. Ben yaklaşık 12 yıldır takviye edici gıda pazarındayım henüz yüzde yüz işleyen bir denetleme mekanizması oluşturulamadı.

Denetimler Tarım Bakanlığı yetkilileri tarafından yapılmakta değil mi?

Türkiye’de takviye edici gıda ürünlerini ruhsatlanma onaylarını Tarım Bakanlığı veriyor. Dolayısıyla denetlemeyi Tarım Bakanlığı yetkilileri yapıyor.Aslında sıkıntı şuradan da kaynaklanıyor. GMP sertifikası Tarım Bakanlığının talep ettiği bir zorunluluk değil. Takviye edici gıdaların yönetmeliği 2013 yılında yürürlüğe girdiği zaman GMP sertifikası ile üretim yapma şartı vardı fakat o zamanlar Türkiye’de bu sertifikayı alacak takviye edici gıda üretecek bir fabrika yoktu. Ama bugün TAB İlaç bu sertifikaya sahip. Bizim dışımızda da iş ortağı olarak gördüğümüz rakip 5-6 firma isterlerse bu sertifikayı alabilir. Bu işi başta sıkı tutmak gerekiyor şimdi bitmiş kutuda olan bir ürünü ancak Tarım Bakanlığı’na şikayet olursa inceleme yapılıyor, bu yeterli değil bunlar insan bedeni üzerinde olumlu olumsuz etki yapacak destek ürünlerdir, bunların doğru tesislerde üretilmesi ve sıkı denetilmesi gerekiyor. 2013 yılıyla 2021 koşulları çok farklı dolayısıyla bana göre takviye edici gıda üreticilerine GMP sertifikası yasayla zorunlu hale getirilmelidir.

Yurtdışına yönelik planlarınız neler?

2022 yılı hedefimiz Avrupa’da kendi şirketimizi kurarak burada ürettiğimiz ürünleri ‘Made in Turkey’ olarak Almanya’da pazara çıkarmak istiyoruz.  Önümüzdeki 4-5 ayda katılacağımız fuarlar önce Cenevre’de sonra Milano’da Ocak ayında Dubai’de fuara katılacağız oralarda stantlar açarak ürünlerimizin kalitesini sergileyeceğiz. 2022 yılı hedefimiz Almanya’da kendi şirketimizi kurmak ve yakın coğrafyalara da distribütörlükler vererek ürünlerimizin kalitesini diğer ülkelerdeki tüketicilerle buluşturmak istiyoruz.

Şirketinizi önümüzdeki 5-10 yılda nereye taşımak istiyorsunuz?

Benim hayalim global bir şirket olmak. Senelerce yurtdışından gelip ülkemizde takviye edici gıda ürünleri sattılar. Şimdi biz Türk firmaları olarak onların üretim kalitesine yetiştik ve hatta geçtik.  Bana göre dünyadaki en kaliteli üretim yapan ilk 3’ün içerisindeyiz. Önümüzdeki Ekim ayında Cenevre’de düzenlenecek fuar hazırlığımız var. Sektörümüz için önemli olan bu fuarda stant yeri satın aldık. TAB İlaç’ı ilk defa uluslararası pazarda görücüye çıkaracağız. Hedeflerimiz arasında Almanya’da ve Amerika’da kendi şirketimizi kurarak bilgi birikimimizi, deneyimimizi ve markalarımızı dünya pazarına açmak istiyoruz. Dünyaya açılarak globalleşme hedefimize doğru ilerlemek istiyoruz. EYLÜL2021